Abstrakt: |
Badaniem przeprowadzono w Jeleniej Górze, objęto nim 54 dzieci przedszkolnych (51,8% dziewczynek, 48,2% chłopcy) z trzech grup sześciolatków oraz ich rodziców. Dla większości dzieci badanych była to pierwsza zorganizowana grupa rówieśnicza, w jakiej się znalazły. Stwierdzono, że dzieci wykazały dobry stopień dojrzałości szkolnej; najwyższą dojrzałością wykazały się w zakresie przygotowania do liczenia, opanowały program zajęć matematycznych (choć miały problem z niektórymi pojęciami, np. ze znakami +, -, >, <). Nieco niższy stopień dojrzałości wykazały w zakresie rozumowania i przygotowania do nauki czytania. Najsłabiej były przygotowane do nauki pisania, czego powodem mógł być niski poziom orientacji przestrzennej. Rodzice pracowali głównie na stanowiskach produkcyjnych w miejscowych zakładach pracy. 80,3% rodziców stwarzało dzieciom w domu możliwość do nauki czytania i pisania (zdobywania osiągnięć szkolnych), 85,6% uczyło dzieci liczyć i wykonywać działania matematyczne. 33,5% spostrzegało u dzieci cechy mogące utrudnić mu osiągnięcie powodzenia szkolnego (m.in. nieśmiałość, zniechęcenie, brak umiejętności wyeksponowania wiedzy, niechęć do czytania, liczenia, nadruchliwość). 63,4% nie zauważało u dziecka cech mogących ułatwić naukę w szkole; pozostali wymieniali lubienie pisania i czytania, chęć posiadania wiedzy, dobre opanowanie programu dla sześciolatków, umiejętność koncentracji uwagi. Większość rodziców czuła się odpowiedzialna za przygotowanie dzieci do nauki w szkole poprzez podejmowanie różnych zabiegów mających na celu wzbogacanie dziecka, wyrobienie umiejętności składających się na dojrzałość szkolną; rodzice starali się poznać potrzeby dziecka i zaspokajać je, stwarzali atmosferę zainteresowania wiedzą, mobilizowali do jej rozwijania; przyjmowali prawidłową postawę, pełną cierpliwości i ciepła, stanowili wzór dla dzieci i kierowali ich rozwojem, dbali o dobrą atmosferę w działaniu. Uznano za niepokojące przekonanie rodziców, że ich rola w przygotowaniu dziecka do nauki w szkole kończy się w momencie posłania dziecka do przedszkola; za możliwą przyczynę uznano nieznajomość potrzeb dziecka lub brak czasu. Sformułowano postulaty dotyczące procesu osiągania dojrzałości szkolnej przez dzieci odnoszące się do regularności i systematyczności pracy, uwzględnienia wszystkich dziedzin rozwoju i wychowania, indywidualizacji pracy, atrakcyjnych jej form, wyzwalania różnorodnych form aktywności dzieci, pozostawienia dziecku swobody i możliwości rozwijania inicjatywy, nasilenia stopnia pedagogizacji rodziców, większego nacisku na nie w pełni wykształcone sfery rozwoju dziecka, wzbogacania i udoskonalania pracy z dzieckiem, uwzględnienia potrzeb psychicznych dzieci z różnych środowisk, zwrócenia uwagi na zwiększenie możliwości rozwojowych dzieci i odpowiedniego ich wykorzystania. |