Abstrakt: |
Przedmiotem badania były czynniki ryzyka objawów somatycznych wśród uczniów, nauczycieli, pedagogów i biznesmenów. W badaniu wzięły udział następujące grupy: 1) dwie 26-osobowe grupy uczniów ostatniej klasy szkoły podstawowej w Białymstoku; 10 dziewcząt i 16 chłopców z pierwszej grupy znajdowało się pod opieką poradni psychologiczno-pedagogicznej; uczniowie z grupy kontrolnej nie mieli żadnych schorzeń ani wad fizjologicznych; 2) 65 uczniów profilowanych klas maturalnych liceum ogólnokształcącego w Hajnówce: 21 dziewcząt i 5 chłopców z klasy humanistycznej, 18 dziewcząt i 6 chłopców z klasy biologiczno-chemicznej, 6 dziewcząt i 9 chłopców z klasy matematyczno-fizycznej; 3) 15-osobowe grupy nauczycieli nauczania początkowego z dużego miasta (Białystok), małego miasta (Brańsk, Bielsk Podlaski) i ze wsi (Białostockie, Łomżyńskie, Suwalskie); w tej populacji było 4 mężczyzn; 4) 30 biznesmenów i 30 pedagogów; pedagodzy stanowili grupę porównawczą, wśród nich byli studenci piątego roku pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, studiujący zaocznie w Olecku i Białymstoku, mężczyźni w wieku od 23 do 40 lat. Do zebrania materiału wykorzystano kwestionariusz objawów psychosomatycznych, dwie skale narcyzmu oraz test przymiotnikowy ACL Gougha i Heilbruna. W wyniku przeprowadzonego badania wykazano, że młodzież z grupy dyspanseryjnej miała znacznie więcej dolegliwości zdrowotnych niż uczniowie nieborykający się z problemami zdrowotnymi. Uczniowie z grupy dyspanseryjnej najczęściej cierpieli na schorzenia układu trawiennego. Zaobserwowano także znaczące różnice między obiema grupami w skali objawów oddechowych, sercowych i ogólnosomatycznych. Różnice między klasami liceum ogólnokształcącego w dolegliwościach somatycznych nie miały charakteru istotnego statystycznie. Profil kształcenia – jak się okazało – nie miał wpływu na rodzaj objawów psychosomatycznych. Nauczyciele nauczania początkowego z różnych ośrodków – miejskich i wiejskich – nie różnili się między sobą pod względem dolegliwości psychosomatycznych. Biznesmeni znacznie częściej cierpieli na dolegliwości w układzie oddechowym i skórnym. Okazało się także, że pedagodzy resocjalizacyjni zgłaszali znacznie więcej dolegliwości niż nauczyciele nauczania początkowego. Praca związana z resocjalizacją była dużo bardziej stresująca niż nauczanie początkowe; w obu grupach dolegliwości psychosomatyczne zgłaszali częściej mężczyźni niż kobiety. Najniższe wskaźniki dolegliwości psychosomatycznych osiągnęli maturzyści i nauczyciele nauczania początkowego, najwyższe – młodzież z grup dyspanseryjnych. Nieco niższe rezultaty od uczniów z grup dyspanseryjnych osiągnęli pedagodzy i biznesmeni. Średnie dolegliwości psychosomatyczne zgłaszali ósmoklasiści bez chronicznych zaburzeń fizjologicznych. Co ciekawe, respondenci z grupy dyspanseryjnej i kontrolnej zgłosili tyle samo dolegliwości sercowych co biznesmeni i pedagodzy. Młodsi uczniowie cierpieli przede wszystkim na dolegliwości związane z układem oddechowym i skórnym. Biznesmeni i pedagodzy najwięcej problemów mieli z układem trawiennym, a na drugim miejscu – z układem sercowym. |