Abstrakt: |
Celem badania było określenie aspiracji edukacyjno-zawodowych młodzieży niedostosowanej społecznie. W badaniu wzięło udział 102 chłopców w wieku od 14 do 16 lat, przebywających w Państwowym Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Nysie. Respondenci trafili do ośrodka głównie za przestępstwa przeciwko mieniu. Przyjęto wstępnie założenie, że młodzież przestępcza ma inną hierarchię wartości niż młodzież nieprzestępcza. Za najważniejszą wartość w życiu respondenci uznali dobrobyt materialny (81,7%). Na kolejnych miejscach znalazły się takie wartości jak: życie pełne wygód (73,1%), ruchliwe życie, pełne zmian i nowych wrażeń (59,3%). Młodzież przestępcza mniej ceniła posiadanie przyjaciół (49,9%), życie zgodne z wiarą (46,5%) oraz wolność (45,9%). Dla 42,8% badanych ważna była pasjonująca praca zawodowa, a dla 40,2% silny charakter. Tylko 38,4% ankietowanych doceniało wartość wiedzy i wykształcenia, a 33,7% szczęśliwej rodziny. Na najniższych pozycjach w hierarchii znalazły się takie wartości jak: postawa i aktywność życiowa rodząca szacunek (11,2%), dbałość o środowisko naturalne (9,6%), zmiana własnego postępowania (9,7%) oraz wybitne osiągnięcia (4,1%). W systemie wartości nie znalazły się: udział w działalności politycznej, wpływ na gospodarkę krajową oraz popularność i sława. Tylko 2,8% wychowanków przejawiało wysokie aspiracje edukacyjne (studia wyższe albo studium zawodowe). Osoby o wysokich aspiracjach zawodowych chciałyby wykonywać takie zawody jak: inżynier, oficer Wojska Polskiego, informatyk, lotnik i plastyk. Wychowankowie o średnich aspiracjach zawodowych wybraliby takie zawody jak: radiomonter, zegarmistrz, marynarz, operator koparki i elektromechanik. Respondenci o niskich aspiracjach chcieli zostać: murarzami, kierowcami ciężarówki, handlarzami ulicznymi i niewykwalifikowanymi robotnikami. Aż 42,6% badanych motywowało wybór zawodu niskimi ocenami. Blisko 80% wychowanków pochodziło z rodzin robotników niewykwalifikowanych. |