Abstrakt: |
Badanie miało na celu identyfikację preferencji poznawczych i stylów uczenia się studentów oraz określenie ewentualnych zmian, jakie zachodzą w tym zakresie pod wpływem procesu uczenia się fizyki technicznej. Badanie miało charakter podłużny – ankietą objęto 120 studentów Politechniki Poznańskiej po ich pierwszym roku nauki, następnie 95 studentów po drugim roku i 70 po czwartym roku nauki. Badani mieli za zadanie ocenić, które z wylistowanych metod uczenia się stosują najczęściej i które są najbardziej skuteczne. Wśród metod tych znalazły się: 1) Uczę się poprzez patrzenie/obserwowanie – muszę widzieć nauczyciela, preferuję demonstracje, prezentacje wizualne, zawartość w postaci tekstu, ilustracji, diagramów, wykresów itp. Informacje usłyszane nabierają znaczenia po ich zilustrowaniu, uporządkowaniu; 2) Uczę się, słuchając – uważnie słucham nauczyciela, przywiązuję wagę do tonu jego głosu, tempa mówienia i innych cech wypowiedzi. Informacje spisane w postaci tekstu nabierają znaczenia, gdy ich wysłucham. Uczę się poprzez słuchanie wykładów, dyskusję, czytanie na głos lub przekazywanie innym mojej wiedzy; 3) Uczę się poprzez dotyk, ruch i działanie – mam potrzebę działania, najbardziej efektywnie uczę się poprzez poznawanie mojego otoczenia fizycznego, np. dotykając, podnosząc, konstruując, eksperymentując, testując dane urządzenie. Studenci wskazywali również preferowany przez siebie styl uczenia się spośród następujących: 1) styl aktywny – uczę się poprzez działanie, bezpośrednie doświadczanie czegoś, obserwację efektów działania, porównywanie ich z założeniami teoretycznymi i rozpoznawanie istoty funkcjonowania danego zjawiska; 2) styl analityczny – zaczynam od obserwacji, poznawania wzorca działania, dążę do naśladowania obiektu/działania, rozbijam badany problem na mniejsze problemy i po ich rozwiązaniu wracam do głównej trudności; 3) styl teoretyczny – rozpoczynam od teoretycznego aspektu problemu, poznaję zasadę funkcjonowania urządzeń przed podejmowaniem działań, szukam informacji u różnych źródeł (nauczycieli, ekspertów), szukam powiązań przyczynowych, uczę się tworzyć modele teoretyczne; 4) styl aplikacyjny – uczę się poprzez działanie przemyślane i nastawione na osiągnięcie konkretnego celu, uczę się stosować wiedzę w praktyce, wprowadzam w życie ustalone procedury, znane metody rozwiązywania problemów. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wśród preferencji poznawczych studenci wskazywali najczęściej uczenie się wzrokowe. Na kolejnym miejscu znajdowało się uczenie się poprzez działanie i na końcu – uczenie się poprzez słuchanie. Kolejność ta pozostawała taka sama niezależnie od roku studiów, przy czym wraz z kolejnymi latami kształcenia można było zaobserwować spadek wskazań dla uczenia się wzrokowego (pierwszy rok – 70,9%, drugi rok – 57,9%, czwarty rok – 61,4%) i wzrost dla uczenia się poprzez działanie (pierwszy rok – 18,3%, drugi rok – 29,4%, czwarty rok – 32,8%). Oznaczało to, że większość studentów dokonała odpowiedniego wyboru kierunku kształcenia pod względem swoich preferencji poznawczych. W zakresie stylów uczenia się można było zaobserwować wyraźną zmianę preferencji badanych wraz z kolejnymi latami studiów. Studenci pierwszego roku preferowali najbardziej styl teoretyczny (45%), następnie analityczny (23,3%), aktywny (21,6%) i na końcu aplikacyjny (10%). Z kolei po drugim i czwartym roku kolejność ta wyglądała następująco: styl aktywny (drugi rok – 45,2%, czwarty rok – 37,1%), styl analityczny (drugi rok – 35,8%, czwarty rok – 28,5%), styl teoretyczny (drugi rok – 11,5%, czwarty rok – 22,8%), styl aplikacyjny (drugi rok – 7,6%, czwarty rok – 11,5%). Można było zatem zaobserwować zmianę preferencji będącej wynikiem charakterystycznego dla kierunków technicznych sposobu kształcenia. |