Abstrakt: |
Celem badania było określenie kompetencji z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK) polskiej młodzieży. Wśród najważniejszych obszarów badania znalazły się: wyszukiwanie informacji i korzystanie z dostępnych źródeł, budowanie relacji w internecie, kreatywne wykorzystywanie mediów, tworzenie własnych treści i komunikatów multimedialnych. Badaniem ankietowym objęto reprezentatywną próbę 600 osób w wieku 14-18 lat. Przeprowadzono również wywiady z dziećmi oraz z jednym z rodziców w gospodarstwach domowych posiadających dostęp do internetu. Wyniki badania ujawniły, że choć 71% respondentów nie wyobrażało sobie życia bez internetu, a czas spędzany przez nich w internecie wynosił średnio 2,5 godziny na dobę, kompetencje cyfrowe młodzieży były w istocie ograniczone. Zakres korzystania z cyfrowych udogodnień przez młodzież oraz ich znaczenie w życiu młodzieży pomogły określić następujące dane: 69% badanych uważało, że bez internetu życie byłoby mniej zabawne; 88% posiadało konto na Facebooku, a 62% odwiedzało ten serwis codziennie; 75% nastolatków potwierdziło, że internet pozwala im na kontakt z osobami o tych samych poglądach, a 61% – z osobami, których nie mieliby szansy spotkać osobiście; dla 62% internet zapewniał przynależność do grupy przyjaciół oraz poczucie akceptacji; 65% młodzieży twierdziło, że internet zapewnia im osobistą przestrzeń; 44% uważało, że w internecie może wyrazić siebie i być innym niż wszyscy; 69% badanych przywiązywało dużą wagę do rodzaju informacji, jakie zamieszczało na swój temat w internecie. Większość respondentów miała dostęp do komputera stacjonarnego (58%) lub korzystało na co dzień z laptopa (68%). Jednocześnie stwierdzono ograniczenia w pełnym korzystaniu z możliwości internetu przez młodzież mimo tendencji do wysokiego oceniania swoich kompetencji w tym zakresie. Była to głównie bariera językowa (tylko 8% badanych często odwiedzało strony obcojęzyczne, 36% w ogóle ich nie odwiedzało), brak znajomości programów do edycji zdjęć / muzyki / materiałów wideo (66%), nieposługiwanie się zaawansowanymi możliwościami wyszukiwania informacji (tylko 2% korzystało spontanicznie z operatorów logicznych), nieweryfikowanie informacji znalezionych w internecie w oparciu o inne źródła (21%). Samoocena rodziców w zakresie kompetencji cyfrowych była znacznie niższa niż ich dzieci – mniej niż połowa oceniała dobrze lub bardzo dobrze swoje umiejętności w korzystaniu z internetu, obsłudze komputera czy wyszukiwaniu informacji. Aż 76% rodziców uważało swoje kompetencje za niższe od kompetencji ich dzieci, a tylko 3% wskazało, że udziela swoim dzieciom porad w zakresie korzystania z internetu czy komputera. Nieco ponad połowa nastolatków oceniła wiedzę przekazywaną im na lekcjach informatyki jako użyteczną (57%) i korzystała z niej na co dzień (52%), ale przeciwnego zdania było 16% badanych. Zdaniem 72% młodzieży nauka bez internetu byłaby trudniejsza, zdaniem 65% – nudniejsza. 60% korzystało z internetu jako głównego źródła informacji przy nauce i odrabianiu prac domowych, a 50% do pracy grupowej przy odrabianiu lekcji. Jednocześnie 20% twierdziło, że nauczyciele nie polecali internetu jako pomocy w zdobywaniu wiedzy. |