Abstrakt: |
Analiza danych dotyczyła następujących pytań badawczych: W jakim stopniu Polacy podzielają wartości i postawy charakterystyczne dla obywateli Unii Europejskiej, a pod jakim względem różnią się od nich? Jakim zmianom podlegają wartości społeczeństwa polskiego pod wpływem zmian systemowych w ostatnim dziesięcioleciu? W jakim stopniu procesy integracji z Unią Europejską mogą wpływać na umacnianie tożsamości narodowej Polaków, a w jakiej mierze stanowią dla niej zagrożenie? Materiał stanowiły wyniki międzynarodowego programu badawczego Europejskich Wartości (European Values Study – EVS). W badaniu wykorzystano wspólny kwestionariusz, który Polacy wypełniali dwukrotnie – w 1990 i 1999 roku. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że w społeczeństwach bogatszych i bardziej nowoczesnych częściej odrzucane były wierzenia i wartości tradycyjne (w tym m.in. poszanowanie autorytetów Kościoła, ojczyzny czy rodziny). Zgodnie z analizą regresji wykazano również, że wskaźniki identyfikacji z Europą były wyższe w krajach bogatszych, o większym zakresie swobód politycznych i wolności ekonomicznej, niższym wskaźniku korupcji, wyższych odsetkach imigrantów oraz większym zróżnicowaniu etnicznym. Okazało się, że na poziomie indywidualnym prawdopodobieństwo identyfikacji z europejskimi wartościami w Polsce było większe wśród mężczyzn, mieszkańców wielkich miast, o niskim poczuciu dumy narodowej, darzących zaufaniem UE i ONZ, aktywistów organizacji dobrowolnych, skłonnych do niekonwencjonalnych działań politycznych, a także wyrażających zaufanie do demokracji. |