Abstrakt: |
Celem badania było określenie liczby uczniów używających środków psychoaktywnych, w tym alkoholu i tytoniu. Badanie przeprowadzono metodą audytoryjną i objęto nim uczniów klas pierwszych i ostatnich wybranych szkół ponadpodstawowych Ochoty i Śródmieścia w Warszawie. Były to cztery licea ogólnokształcące, liceum zawodowe, trzy technika i cztery zasadnicze szkoły zawodowe ze Śródmieścia oraz dwa licea ogólnokształcące, dwa licea zawodowe, dwa technika i cztery zasadnicze szkoły zawodowe z Ochoty. Wykorzystano ankietę Światowej Organizacji Zdrowia dostosowaną do polskich warunków przez C. Godwood-Sikorską i A. Zielińskiego. Otrzymano w sumie 812 ankiet: 233 ankiety z liceów ogólnokształcących, 260 ankiet z liceów zawodowych i techników oraz 319 ankiet z zasadniczych szkół zawodowych. Przyjęto zasadę podwójnej anonimowości, tzn. zarówno uczniów, jak i szkół. Wyniki ujawniły spory stopień rozprzestrzenienia niektórych środków – 26% uczniów pali papierosy co najmniej raz w tygodniu, 36% równie często pije alkohol. Środki psychoaktywne bez zalecenia lekarskiego bierze co najmniej raz w tygodniu 3% uczniów, a co najmniej raz w miesiącu – 9%. Do prób z marihuaną przyznało się 9% badanych, z amfetaminą – 4%. Z kolei 15% respondentów (szczególnie dziewcząt) sięga bez zalecenia lekarskiego po środki uspokajające, 2% po nasenne. W sumie 25% ankietowanych sięgnęło co najmniej raz w życiu po jakieś środki psychoaktywne objęte ankietą. 46% co najmniej raz w tygodniu pije alkohol i/lub pali, i/lub sięga po narkotyki, lub leki bez zalecenia lekarskiego. Do grupy wysokiego ryzyka uzależnieniem zaliczono 1% uczniów (branie wszystkich trzech typów środków – tytoniu, alkoholu i narkotyków - co najmniej raz w tygodniu), do grupy ryzyka – 6% (branie wszystkich trzech typów środków co najmniej raz w miesiącu). Wśród czynników warunkujących spożywanie środków można wymienić: płeć (dziewczęta równie często sięgają po tytoń, alkohol, marihuanę i znacznie częściej po środki uspokajające i nasenne) oraz wiek/klasę (uczniowie klas najstarszych częściej od uczniów klas pierwszych piją, palą tytoń i marihuanę oraz sięgają po leki bez zalecenia lekarskiego). Nieco częściej od innych uczniów sięgają po środki uczniowie drugoroczni i o niskiej samoocenie uczniowskiej. Nie wykazano różnic między obiema dzielnicami. Porównanie szkół ujawniło nieco niższe wskaźniki zagrożeń w zasadniczych szkołach zawodowych. Rodzina i miejsce zamieszkania okazały się nie mieć stałego wpływu na postawy młodzieży. |