Abstrakt: |
Celem badania było przeanalizowanie na niewielkim materiale językowym procentowego rozkładu części mowy w języku mówionym polskich uczniów gimnazjów szwedzkich (16- i 17- latków) i porównanie rezultatów badań z parametrami polskimi. Wyniki miały dać wstępną odpowiedź na następujące pytania: jak wygląda struktura gramatyczna wypowiedzi ustnych badanych gimnazjalistów; jakim stopniu procentowym wykorzystują oni poszczególne części mowy w swoich wypowiedziach; czy ich język polski zachowuje te same proporcje między częściami mowy co język mówiony młodzieży polskiej; w czym tkwi swoistość języka gimnazjalistów po sześciu latach ich pobytu w nowym, dwujęzycznym środowisku językowym. Informatorami w badaniu było troje uczniów (dwie dziewczęta i chłopiec) pierwszej klasy szwedzkiego gimnazjum, którzy w wieku 10-11 lat przenieśli się do Szwecji, po pięciu, sześciu latach bardzo dobrze opanowali tamtejszy język, ale w dalszym ciągu rozmawiali po polsku z rodzicami i uczęszczali na lekcji polskiego w szkole. Zebranie materiału odbyło się na lekcji języka polskiego, wypowiedzi badanych zostały nagrane na taśmę magnetofonową i zapisane bez dokonywania zmian. W sumie materiał językowy zawierał 774 wyrazy. Za jednostkę leksykalną przyjęto wyraz graficzny. Wyniki wykazały, że język ojczysty uczniów częściowo uległ zmianie, co wyrażało się w specyficznej strukturze gramatycznej wypowiedzi, gdzie na pierwszy plan wysunął się czasownik, za nim uplasowały się rzeczownik i zaimek. Sporadycznie używane były przymiotniki i przysłówki. Pod względem procentowego użycia części mowy język ten był inny niż język młodzieży polskiej; wykazywał pewne podobieństwa ze szwedzkim, jakim posługują się cudzoziemcy uczący się tego języka. |