Abstrakt: |
Badanie poświęcone indywidualnemu konstruowaniu zawartości treściowej Europy uznawanej za wartość przeprowadzono dwukrotnie: 1) w kwietniu 1992: w grupie 15 studentów, metodą wywiadu swobodnego, który trwał godzinę. Pytaniem otwierającym rozmowę było: Czym jest dla Ciebie Europa? Pytano badanych, czy Europa stanowi dla nich wartość oraz jaka jest zawartość znaczeniowa tej wartości oraz 2) 4-14 września 1992: w grupie 100 uczniów drugich i trzecich klas jednego z liceów ogólnokształcących we Wrocławiu. W tym badaniu posłużono się ankietą, a także przeprowadzono 15 czterdziestopięciominutowych rozmów w pięcioosobowych grupach. Rozmowami objęto w sumie 75 osób. Ankieta składała się z: A. 13 zdań na temat Europy jako kontynentu lepszego od innych, uczniowie dopisywali, czy zgadzają się z opiniami; B. ośmiu struktur zawartości treściowej Lepszej Europy w Europie; C. ośmiu przykładów myślenia o Lepszym wśród Europejczyków; D. sześciu zdań – z prośbą o podkreślenie jednego, które najlepiej określało badaną osobę. Wszystkie struktury treściowe pochodziły z wrześniowych rozmów ze studentami. Wyniki badania potwierdziły wstępne założenie – nie istnieją ustalone struktury znaczeniowe w zakresie myślenia o Europie. Mimo to studenci, którzy brali udział w kwietniowym badaniu, uznawali Europę za kontynent lepszy od innych, a jednocześnie dostrzegali jego lepsze i gorsze komponenty. Badani podkreślali wyższość Europy z powodów: kulturowych, cywilizacyjnych, historycznych, znaczenia dla świata. Według uczniów o wyższości Europy nad innymi kontynentami świadczy jej większa tradycja i starsza kultura (35 wskazań). Za najbardziej wartościowe w Europie licealiści uznali jej starą kulturę (48 wskazań) oraz kulturowe dziedzictwo kręgu śródziemnomorskiego: Grecji i Rzymu (47 podkreśleń). Najmniej istotne według uczniów jest lepsze i łatwiejsze życie na kontynencie. Za lepszego Europejczyka można – w opinii uczniów – uznać kogoś, kto nie patrzy tylko na siebie (52 wskazania) oraz jest uprzejmy, życzliwy i szanuje innych (46 podkreśleń). 50 osób jako element autodefinicji wskazało zdanie: Jestem tak samo Polakiem, jak i Europejczykiem. |