Abstrakt: |
Celem badania była próba określenia struktury potrzeb psychicznych, poziomu empatii, lęku i obciążenia stresem nauczycielek szkół specjalnych. Chciano odpowiedzieć na pytanie, czy nasilenie u nich potrzeby dominowania, bezpieczeństwa, ekshibicjonizmu, zabawy, poziomu empatii, poczucia bezpieczeństwa i stopnia zagrożenia stresem jest takie samo czy inne niż u nauczycielek uczących w innych szkołach. Badaniem objęto dwie 40-osobowe grupy nauczycielek w wieku 27-40 lat z województwa mazowieckiego; grupa eksperymentalna pracowała w różnych szkołach i placówkach specjalnych, grupa kontrolna w szkołach podstawowych; badanie odbywało się na terenie szkoły. Do badania struktury potrzeb psychicznych zastosowano kwestionariusz autoportretu Steina, poziom lęku oceniano kwestionariuszami Spielbergera, poziom stresu kwestionariuszami Lindemanna, poziom empatii – kwestionariuszem Węglińskiego. Analiza statystyczna obejmowała wyniki badań 40, 38 i 35-osobowych grup. Stwierdzono, że nauczycielki szkół specjalnych ujawniały wyższe niż grupa kontrolna nasilenie potrzeb dominowania, prestiżu, dążenia do znaczenia, silniejsze potrzeby wyczynu. Miały silniejsze pragnienia uzewnętrznienia swojej osobowości, bycia ośrodkiem zainteresowania, silniejsze skłonności do działań kompensacyjnych, niepoddawania się niepowodzeniom, próbowania na nowo, jeśli coś się nie udaje. Ujawniały zmniejszone poczucie bezpieczeństwa, szczególnie silniejsze lęki przed doznaniem psychicznego urazu ze strony innych ludzi, miały słabsze potrzeby zabawy, odprężenia, szukania nowych, przyjemnych doznań. Miały wyższy poziom obciążenia stresem, wysoki poziom empatii. Stwierdzono, że obciążenie stresem może wynikać ze struktury potrzeb psychicznych (sprzeczne tendencje), z wysokiego poziomu empatii i bezradności, z sytuacji współczesnego nauczyciela w Polsce. |