Abstrakt: |
Przedmiotem badania były postawy życiowe uczniów z katolickiego liceum humanistycznego z w małym mieście niedaleko Warszawy. W badaniu wzięło udział 10 osób – dziewięć z klasy drugiej i jedna osoba z klasy trzeciej; trzech chłopców i siedem dziewcząt. Posłużono się metodą indywidualnych przypadków. Kwestionariusz wywiadu pogłębionego zawierał pytania zamknięte. Jako uzupełnienie do wyników badania przeprowadzono miniankietę z pytaniami zamkniętymi, ale dającymi uczniom możliwość swobodnej wypowiedzi. Kwestionariusz wywiadu zawierał pytania dotyczące następujących problemów badawczych: codzienne funkcjonowanie młodzieży, sposób postrzegania przez młodzież swojej osoby w szerszym kontekście społecznym, sposób, w jaki młodzi ludzie postrzegają swoją przyszłość. Badani twierdzili, że cechami pożądanymi w ich środowisku rówieśniczym były: inteligencja, otwartość, towarzyskość. Według badanych w ich grupach koleżeńskich dużą przychylność zyskiwało bycie śmiesznym, tzn. występowanie w roli błazna. Uczniowie przekonywali, że osoba unikająca sytuacji, w których stałaby się śmieszna, jest skazana na osamotnienie i odrzucenie przez środowisko rówieśnicze. O inteligencji danego człowieka według badanych świadczy umiejętność głośnego wypowiadania własnego zdania i przekonywania innych. Do najczęściej wymienianych zainteresowań należały: słuchanie muzyki, granie w kosza, sport, spotykanie się ze znajomymi. Młodzi ludzie spędzają sporo wolnego czasu na oglądaniu telewizji. Zaskoczeniem było, że uczniowie nie zadeklarowali swojego hobby, wybranej dziedziny wiedzy, którą zajmują się w wolnym czasie. Stwierdzono przy tym, że młodzi ludzie mają dosyć ograniczone wyobrażenie o pojęciu rozwoju osobistego, tzn. według nich jest ono tożsame z chodzeniem do szkoły. A zatem nie można w świetle takich wyników mówić o dojrzałych postawach i zachowaniach wśród młodzieży. Badani uczniowie mieli duże trudności ze wskazaniem swoich pozytywnych cech i umiejętności. Do swoich zalet zaliczali przede wszystkim: otwartość na innych, umiejętność rozmawiania z innymi i poczucie humoru, a więc te cechy, które są dodatnio oceniane w ich grupach rówieśniczych. To może świadczyć, że młodzi ludzie w samoocenie polegają głównie na opinii innych, dostosowują się raczej do swoich kolegów, niż dbają o wyrażanie własnych potrzeb. Spośród negatywnych cech uczniowie wymieniali przede wszystkim: brak konsekwencji w działaniu, brak mobilizacji wewnętrznej, lenistwo, bezmyślne czyny i zachowania, nieumiejętność odmawiania innym. Chociaż uczniowie zauważali sporo wad w sobie, to jednak z reguły nic nie chcieli w sobie zmieniać. Katolickie liceum, do którego uczęszczali, traktowali z rezerwą, jako miejsce raczej przymusu niż przyjemności. Narzekali przede wszystkim na to, że placówka ta jest zbyt mała i hermetyczna, przez co odczuwają ciągłą kontrolę. Uczniom przeszkadzały obowiązkowe praktyki religijne, wynikające z charakteru szkoły. W wypowiedziach twierdzili, że odbywają się one na pokaz. Na przekonania badanych w ostatniej kolejności – jak sami oceniali – wpływają nauczyciele. Respondenci traktowali liceum jako element konieczny w zdobyciu wykształcenia, a zatem nie miały dla nich znaczenia klimat placówki, atmosfera w niej panująca, wybitne postaci nauczycieli. Zdobycie wyższego wykształcenia uczniowie motywowali zapewnieniem dostatniego życia i wygody. Studia nie stanowiły dla nich wartości intelektualnej, związanej z rozwojem osobistym. Żadna z badanych osób nie podejmowała szczególnych wysiłków związanych z nauką. Badana młodzież pochodziła z bogatych rodzin, mimo to w ich hierarchii wartości na pierwszych pozycjach znajdowały się pieniądze – jeszcze większe niż te, którymi dysponowali ich rodzice. Pieniądze mają spełniać wszystkie zachcianki związane ze światem materialnym. Wszystkie działania badanych uczniów były ukierunkowane na pomnażanie przyjemności, które nazywali szczęściem. Priorytetowe znaczenie miały dla nich doznania zmysłowe, duża ilość wrażeń. Do cech umożliwiających osiągnięcie w życiu tego, czego chcą, zaliczali: egoizm, chciwość, egotyzm. |