Celem badania była ocena przydatności technik draw and write (opracowana na Uniwersytecie w Southampton; polega na poproszeniu dzieci o odpowiedź w formie rysunku i pisemne wyjaśnienie, co się na nim znajduje; analizie poddaje się wypowiedzi pisemne) do badań ewaluacyjnych nad programem Spójrz inaczej realizowanym w Starachowicach (program profilaktyczny promocji zdrowia dla klas I-III szkoły podstawowej). Zamierzano także uzyskać informacje o wpływie programu na wiedzę i zachowania związane z utrzymaniem zdrowia; pytania ewaluacyjne dotyczyły dwóch zagadnień wiążących się ze zdrowiem: czy udział w programie wpływa na percepcję własnych zachowań dziecka służących zdrowiu, czy udział w programie wpływa na postrzeganie przez dzieci substancji szkodliwych dla zdrowia. Oba pytania weryfikowano na oddzielnych próbach. Wybrano schemat oparty tylko na postteście. Badaniem objęto 257 osób (średnia wieku: dziewięć lat), 126 uczniów z grupy eksperymentalnej (uczestnicy zajęć edukacyjnych przez przynajmniej jeden rok, 48,5% dziewcząt), 149 z grup porównawczych (45,9% dziewcząt). W próbie A (sześć klas, N = 122, w tym 58 z grupy eksperymentalnej) zadano pytanie Co robisz, aby być zdrowym, w próbie B (siedem klas, N = 153, 68 z grupy eksperymentalnej) dzieci otrzymały instrukcję: W drodze do szkoły Ania znalazła torbę, która zawierała substancje szkodliwe dla zdrowia. Co się w niej znajdowało? Po analizie wypowiedzi pisemnych z próby A wyodrębniono 10 kategorii czynności służących zdrowiu, wzorując się na opracowaniu brytyjskim: jedzenie i picie, higiena, mycie zębów, ćwiczenia fizyczne, świeże powietrze, przyjmowanie leków, utrzymanie temperatury, instrukcje i zakazy, odpoczynek, lekarz i dentysta; zestawiono wyniki grupy eksperymentalnej i porównawczej z wynikami z literatury dotyczącymi dzieci brytyjskich. W grupie eksperymentalnej znacznie częściej niż w porównawczej wymieniano ćwiczenia fizyczne, rzadziej wizyty u lekarza; w pozostałych kategoriach nie odnotowano istotnych różnic. Stwierdzono, że u dzieci objętych programem pojawiły się pierwsze oznaki internalizacji aktywnej postawy wobec własnego zdrowia; wyniki w tej grupie były zbliżone do wyników grupy brytyjskiej. Płeć nie różnicowała wyników w sposób istotny. Po analizie wypowiedzi z próby B wyodrębniono 11 kategorii: papierosy, alkohol, substancje chemiczne, lekarstwa, trucizny, narkotyki, zanieczyszczone strzykawki, zanieczyszczone produkty spożywcze, zanieczyszczenia przemysłowe, broń palna, inne. Zanieczyszczone strzykawki wymieniały tylko dzieci z grupy eksperymentalnej; pozostałe różnice dotyczyły częstości występowania kategorii – w grupie eksperymentalnej częściej wymieniano lekarstwa, trucizny, substancje chemiczne, w porównawczej – papierosy, alkohol, broń palną, zanieczyszczenia z kategorii „inne”. Stwierdzono, że dzieci z grupy porównawczej wymieniały substancje powszechnie znane, pochodzące z przekazów telewizyjnych i filmowych oraz z wiedzy potocznej; wyniki grupy eksperymentalnej były bardziej wyrównane, zawierały licznie reprezentowane istotne kategorie substancji szkodliwych dla zdrowia. Płeć odgrywała istotną rolę – dziewczęta częściej wymieniały alkohol i papierosy, chłopcy – zanieczyszczenia przemysłowe i broń palną. Zastosowanie techniki draw and write wykazało, że może być ona przydatna do oceny skuteczności wybranych aspektów programu Spójrz inaczej; badanie pilotażowe wskazało na pozytywny wpływ programu na świadomość zachowań służących zdrowiu i na percepcję substancji szkodliwych; uzyskane wyniki wymagają potwierdzenia w badaniach z zastosowaniem pretestu.