Przedmiotem analizy były zestawy egzaminacyjne (106). Przeanalizowano je pod względem kształcenia literackiego i kulturalnego. Szczególną uwagę zwrócono na tematy wypracowań (246) oraz zadania testowe (24), zawarte w zestawach. Przeczytano także 318 prac uczniów zdających do lubelskich liceów. Zestaw egzaminacyjny mógł ograniczać się tylko do formy pisemnej, wtedy piszący wybierał jeden temat spośród od trzech do pięciu propozycji. W wariancie rozszerzonym temat dotyczył konkretnej lektury albo miał charakter wolny. Po tematach wypracowania proszono uczniów o wypełnienie testu, a po nim czasami następowało dyktando. Analiza wykazała, że uczniowie zdający do szkół średnich najczęściej wybierali tematy poświęcone takim lekturom jak: Kamienie na szaniec A. Kamińskiego oraz Mały książę. Najwięcej tematów było poświęconych twórczości Żeromskiego (10), Mickiewicza (dziewięć), następnie – Kochanowskiego (pięć), Sienkiewicza (cztery), Hemingwaya (trzy) oraz Fredry (dwa). Siedem razy zalecano uczniom napisanie charakterystyki, 12 razy – listu i rozprawki, najwięcej razy proszono o opowiadanie (twórcze, z elementami dialogu) – 16 razy. Na podstawie analizy tematów stwierdzono, że prace pisemne spełniają funkcję sprawdzianu sprawności języka ogólnego, poziomu kompetencji nadawczych w zakresie wyrażającym postawy poznawczo-estetyczne. Spośród wszystkich 394 zadań testowych 24 dotyczyły wiedzy z zakresu teorii literatury, a w tym: środków stylistycznych, definicji gatunków, przyporządkowania gatunków rodzajom literackim. Spośród wszystkich pytań jedynie dwa dotyczyły kształcenia kulturalnego. Proszono ucznia o podanie ośmiu terminów związanych z filmem i co najmniej trzech nazwisk twórców związanych z filmem. Analiza prac pisemnych pokazała, że uczniowie poruszają się wśród bardzo podobnych, typowych skojarzeń, także wśród ograniczonego repertuaru lektur. Nie odwołują się do książek przeczytanych spoza kanonu szkolnego. Niechętnie sięgają także po tematy związane z poezją. Nauczyciele poza tym oceniają prace bez uwzględnienia konkretnych kryteriów, mają niejednakowy poziom wymagań, niejednakowo wartościują poszczególne elementy prac. Na podstawie badania sformułowano następujące postulaty: 1) Egzamin wstępny powinien odzyskać właściwą sobie rolę, należy uwzględnić wszystkie zasady dydaktyczne. 2) Należy pamiętać o postawach i być świadomym intencyjności pewnych deklaracji uczniowskich podczas egzaminu wstępnego. 3) Należy wrócić do dawnych kryteriów oceniania. 4) Szkoły powinny prowadzić własną politykę egzaminacyjną, a nie realizować odgórnie narzuconą.