Abstrakt: |
Celem badania była analiza zachowań antagonistyczno-destruktywnych dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Badaniem objęto 326 uczniów (177 chłopców, 149 dziewcząt) z klas drugich i trzecich SP nr 11 w Zgierzu oraz z klas trzecich i czwartych SP nr 6 w Zgierzu (szkoły, w których rada pedagogiczna wyraziła zgodę na zorganizowanie studenckich warsztatów profilaktyczno-resocjalizacyjnych). Zastosowano kryteria Skali Nieprzystosowania Społecznego w opracowaniu L. Pytki (1993) dotyczące niepowodzeń szkolnych, roli kolegi w grupie i dziecka w rodzinie, zachowań środowiskowych wynikających z uwarunkowań antyspołecznych, socjokulturowych i biopsychicznych. Najwięcej uczniów o zachowaniach patologicznych odnotowano w klasach trzecich, w SP nr 6 20%, w SP nr 11 21,12%; w klasach drugich średnio 17,64%, w klasach czwartych 16,23%. Największe nasilenie zjawiska odnotowano w podskalach dotyczących nieprzystosowania szkolnego oraz niekorzystnych czynników socjokulturowych, znaczące wartości wystąpiły też w podskali dotyczącej nieprzystosowania rówieśniczego. Stwierdzono, że rodzaje zachowań autodestrukcyjnych w klasach drugich mogą świadczyć o trudnościach adaptacyjnych dzieci w grupie rówieśniczej; nasilenie zjawiska w klasach czwartych pojawiało się w kontekście identyfikacji z wzorcami podkulturowymi tworzących się grup nieformalnych. W zakresie zachowań antyspołecznych zaobserwowano ogólnie niskie wartości stenowe; w klasach czwartych następował charakterystyczny wzrost takich zachowań. Stwierdzono, że: rozmiar zjawiska można określić jako duży i mający poważne znaczenie w pracy edukacyjnej w szkole; nasilenie wartości skalowych dotyczących uwarunkowań socjokulturowych było charakterystyczne dla specyfiki małego miasta ze swoistymi przejawami zagrożenia kryminogennego tego środowiska; przebieg patologii wskazywał na konieczność szczegółowej diagnozy dzieci w wieku wczesnoszkolnym i podjęcia działań profilaktycznych. |