Badanie zrealizowano w ramach Programu Zespołu Reformy Polityki Społecznej działającego pod auspicjami projektu Społeczne koszty transformacji ustrojowej w krajach Europy Środkowej, organizowanego przez Instytut Nauk o Człowieku w Wiedniu. Celem badania było scharakteryzowanie losów absolwentów szkół zawodowych z następujących miast-gmin: Działdowo, Kutno i Maków Mazowiecki. Wszystkie te gminy charakteryzowały się wysokim poziomem bezrobocia i jako obszary zagrożone zostały objęte Programem Inicjatyw Lokalnych PHARE działającym w ramach Programu Rozwoju Społeczno-Ekonomicznego zarządzanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej i realizowanego w ramach Funduszu Współpracy. Badaniem ankietowym objęto 1087 absolwentów liceów zawodowych, zasadniczych szkół zawodowych i techników z 1992 roku, w tym 315 z Działdowa, 404 z Kutna i 368 z Makowa Mazowieckiego. Otrzymano 360 zwrotów (33,1% wysłanych ankiet), pięciu ankiet nie włączono do analizy. Ostatecznie materiał badawczy składał się z 345 ankiet (30,8% wysłanych ankiet). Wyniki badania ujawniły, że największym problemem młodych ludzi było znalezienie pracy zawodowej. W badanych miastach-gminach 70% absolwentów szkół zawodowych pozostawało bez pracy, z czego 9% tworzyło już grupę długoterminowych bezrobotnych bez prawa do zasiłku. Jednocześnie młodzież prezentowała postawę roszczeniową wobec państwa i chciała, by gwarantowało ono otrzymanie miejsca pracy. Pomimo zgłaszania przez badanych chęci zmiany zawodu podjęcie takiej decyzji wiązało się z szeregiem problemów i pewnym oporem samych zainteresowanych. Badanie wykazało również, że wiedza pozyskiwana w wyniku kształcenia zawodowego jedynie w niewielkim stopniu była wykorzystywana w miejscach pracy.