Celem badania było znalezienie odpowiedzi na pytania: czy poziom poczucia koherencji i jego komponentów przejawiany przez młodzież nieprzystosowaną społecznie i młodocianych przestępców jest istotnie niższy niż poziom poczucia koherencji przejawiany przez młodzież i studentów; czy poziom poczucia koherencji i jej komponentów istotnie obniża się wraz ze stopniem zaawansowania procesu społecznego wykolejenia; czy w trakcie pobytu w ośrodkach wychowawczych i zakładach poprawczych dochodzi do istotnego podwyższenia poziomu poczucia koherencji i jego komponentów. Badaniem objęto łącznie ponad 900 osób; 132 kobiety i 247 mężczyzn z grup kryterialnych; 52 dziewczęta i 100 chłopców z młodzieżowych ośrodków wychowawczych w Łodzi, w tym 26 dziewcząt i 47 chłopców ze stażem nieprzekraczającym 100 dni pobytu; 80 dziewcząt i 57 chłopców z zakładów poprawczych w Chojnicach, Trzemesznie, Szubinie i Zawierciu, w tym 40 dziewcząt i 35 chłopców ze stażem do 100 dni; 90 osób osadzonych w zakładach karnych (trzy 30-osobowe grupy: niegrypsujących, grypsujących, recydywistów zarażonych wirusem HIV); 246 kobiet i 242 mężczyzn z grup kontrolnych: 211 uczennic i 208 uczniów z klas siódmych i ósmych szkół podstawowych, zasadniczych szkół zawodowych, liceum ogólnokształcącego oraz 35 studentek i 34 studentów. Zastosowano Kwestionariusz Orientacji Życiowej A. Antonovsky’ego w adaptacji J. Koniarka, B. Dudka, Z. Makowskiej. Stwierdzono liczne różnice w wynikach pomiaru poczucia koherencji i jego komponentów między zbiorowościami osób funkcjonujących w relacjach społecznych harmonijnie oraz dysharmonijnie; u nieletnich i młodocianych nieprzystosowanych społecznie poziomy poczucia koherencji, zrozumiałości, sterowalności i sensowności były istotnie niższe; stwierdzono ścisły związek tych zmiennych z procesem wykolejenia społecznego, wyraźne obniżanie się wskaźników pomiaru w miarę pogłębiania się stopnia społecznego wykolejenia. Wskaźniki pomiaru nie były istotnie zróżnicowane w zależności od stażu pobytu w placówkach resocjalizacyjnych; stwierdzono, że nie musi to świadczyć o braku związku poczucia koherencji z procesem resocjalizacji, może zaś przemawiać za nieefektywnością oddziaływań resocjalizacyjnych.