Abstrakt: |
Badanie miało na celu odpowiedź na następujące pytania: Czy istnieją różnice między postawami ojców i matek reprezentowanymi wobec dzieci w rodzinach wojskowych i cywilnych? Czy więzi rodzinne w rodzinach wojskowych (z uwagi na specyfikę wykonywania zawodu przez ojca) mają inny charakter niż w rodzinach cywilnych? W badaniu uczestniczyły 72 rodziny, w tym 36 rodzin wojskowych i 36 cywilnych. Badanie przeprowadzono w garnizonach w Puławach, Dęblinie, Stężycy, Lublinie i Lubartowie. Średni wiek matek z rodzin wojskowych wyniósł 36,6 lat, ojców – 38,2 lat. W rodzinach cywilnych średnie te wynosiły odpowiednio 37,1 lat i 39,7 lat. W obu grupach rodzin przebadano łącznie 120 dzieci, w tym 66 z rodzin wojskowych (średni wiek 11,8 lat) i 54 z rodzin cywilnych (średni wiek 10,7 lat). Wszystkie badane rodziny były pełne, średnio i dobrze usytuowane. Rodzice z rodzin wojskowych nieco częściej mieli wykształcenie wyższe, nieco rzadziej zaś średnie i zawodowe (tylko w przypadku ojca). Rodziny wojskowych były też bardziej liczne. W badaniu wykorzystano Test Stosunków Rodzinnych (E. Bene i J. Anthony) (TSR) oraz Kwestionariusz dla Rodziców M. Ziemskiej. Nie potwierdziła się hipoteza o istnieniu różnic między postawami rodzicielskimi z rodzin wojskowych i cywilnych. W obu grupach matki i ojcowie prezentowali pożądane postawy w skalach górowania i koncentracji. Matki z rodzin wojskowych miały nieco wyższe wyniki w skali bezradności (nadmierna opiekuńczość), ujawniały miłość bez okazywania zbytniej czułości („mechaniczną”). Ojcowie z rodzin cywilnych okazali się bardziej surowi i wymagający. Badani w obu grupach deklarowali zdecydowanie więcej uczuć pozytywnych wobec dzieci niż negatywnych, przy czym przewagę mieli tu rodzice z rodzin cywilnych. Najsilniejsza więź emocjonalna łączyła dzieci z matkami, następnie dzieci z ojcami oraz dzieci z rodzeństwem. Dzieci i młodzież bardziej pozytywnie oceniay relacje z matką niż z ojcem. W 80-90% przypadków stosunki z rodzicami układały się bez większych konfliktów i nieporozumień. |