Abstrakt: |
Celem badania było określenie związku między wykształceniem rodziców a ich aspiracjami co do edukacji dzieci. W badaniu wzięło udział 1225 rodziców uczniów klas pierwszych szkoły podstawowej. Do zebrania materiału posłużono się kwestionariuszem ankiety, złożonej z sześciu części dotyczących: informacji o rodzinie, danych o ojcu, matce i dziecku, poziomu aspiracji edukacyjnych rodziców, a także opinii na temat poszczególnych zawodów, zasługujących w środowisku na szacunek. Wśród rodziców było 376 ojców i 211 matek z wykształceniem zasadniczym zawodowym, 249 ojców i 145 matek, którzy ukończyli technikum, 17 ojców i 90 matek po liceum ogólnokształcących, 116 ojców i 186 matek – absolwentów szkoły średniej (bez wskazania), 282 ojców i 280 matek, którzy ukończyli wyższą szkołę pedagogiczną albo studia na innej uczelni. Wykształceniem podstawowym legitymowało się 51 ojców i 62 matki. Badanie wykazało silny związek pomiędzy posiadanym wykształceniem rodziców a ich aspiracjami edukacyjnymi związanymi z dziećmi. Im wyższy był poziom wykształcenia rodziców, tym większe aspiracje mieli oni co do dalszego kształcenia dzieci. 65,6% rodziców uważało za realne ukończenie przez ich dzieci szkoły wyższej, choć wyższym wykształceniem legitymowało się tylko 23,1% ojców i 22,9% matek. 28,3% rodzin zadeklarowało, że ich dzieci zakończą edukację na poziomie szkoły średniej, choć wykształcenie średnie posiadało ponad 50% matek i ojców. Rodzice zatem – jak pokazało badanie – chcieliby, aby ich dzieci osiągnęły w przyszłości wyższy status społeczny niż oni. W obliczu jednak niesprzyjającej sytuacji życiowej – np. bezrobocie – 15,4% badanych chciałoby, aby ich dzieci ukończyły studia. Świadczy to o dużej elastyczności w planach edukacyjnych respondentów. Wśród badanych to matki miały wyższe wykształcenie niż ojcowie i to w ich przypadku zauważono wyraźniejszy związek aspiracji kształceniowych z wykształceniem. Wyższy poziom wykształcenia wśród matek sprawia, że mają one większą świadomość co do wartości edukacji. 20,3% rodziców należało do grupy rodziców tzw. zdeterminowanych, tzn. takich, którzy nie zmieniliby swoich planów edukacyjnych bez względu na sytuację życiową. 76% badanych należało do typu stabilnego, tzn. modyfikowali swoje decyzje w niekorzystnych i korzystnych sytuacjach. 3,7% respondentów zakwalifikowano do grupy rodziców tzw. chwiejnych, tzn. mających małą świadomość stawianych im pytań co do dalszej drogi edukacyjnej ich dziecka. |