Badanie stanowiło kontynuację wcześniejszych badań autora, poświęconych roli motywacji poznawczej w aktywności twórczej młodszych pracowników naukowych (Tokarz, 1985), i było próbą korekty modelu autonomicznej motywacji poznawczej (przeciwstawionej instrumentalnej motywacji poznawczej). Autonomiczna motywacja poznawcza miała charakteryzować się spontanicznością, wynikała z ciekawości, powstawała w warunkach swobody wyboru kierunku poszukiwań tematu czy zadania bez presji potrzeb organizmu czy nacisków społecznych. Z kolei instrumentalna motywacja poznawcza powstawać miała wtedy, gdy stanowiła środek do zaspokojenia innej potrzeby, najczęściej niepoznawczej. Badaniem objęto 123 młodszych pracowników naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego i Politechniki Krakowskiej, którym przesłano Inwentarz Pracy Badacza opisujący sytuacje typowe i najczęstsze dla działalności osób zatrudnionych na wyższych uczelniach na stanowiskach pracowników naukowo-dydaktycznych. Wyniki badania doprowadziły przede wszystkim do znacznego zróżnicowania procesów emocjonalnych i motywacyjnych, które obejmował model autonomicznej motywacji poznawczej. Rola motywacji autonomicznej została potwierdzona, lecz jednocześnie ograniczono jej funkcje. Najważniejszą kategorią emocjonalno-motywacyjną, która została wcześniej zignorowana w modelu, a która ujawniła się już we wczesnych fazach wytwarzania pomysłów, była emocja i motywacja hubrystyczna, tzn. związana z dążeniem do potwierdzenia wartości własnego „ja”. Wyniki te stanowiły dla badacza wyznacznik dla kierunku dalszych badań.