Abstrakt: |
Badanie zrealizowano w ramach międzynarodowego projektu badawczego kierowanego przez prof. Uwego Gielena z Center for the Study of Ethical Development. Miało ono na celu ustalenie związków pomiędzy poziomem i tempem rozwoju moralnego jednostki a rodzicielską akceptacją bądź odrzuceniem, poziomem inteligencji, wykształceniem i płcią. W badaniu wykorzystano technikę DIT (Defining Issues Test) J. Resta uwzględniającą sześć stadiów rozwoju moralnego oraz kwestionariusz PARQ (Parental Acceptation-Rejection Questionnaire) do pomiaru postrzeganych przez badanych akceptacji i odrzucenia rodzicielskiego. W badaniu kontrolowano również płeć, wiek, poziom i rodzaj wykształcenia badanych, wykształcenie i zawód rodziców, miejsce urodzenia i wychowania, wychowywanie się w pełnej lub niepełnej rodzinie, posiadanie rodzeństwa, wyznanie i aktywność społeczną. Badaniem objęto celową próbę mieszkańców Warszawy i województwa warszawskiego (N = 518). Analizie poddano 328 kwestionariuszy osób, które pomyślnie przeszły testy konsekwencji, w tym 37 uczniów klas ósmych szkoły podstawowej, 62 uczniów pierwszych klas liceów ogólnokształcących, 70 uczniów klas czwartych liceów ogólnokształcących, 64 studentów pierwszego roku i 49 studentów drugiego roku kształcących się na SGPiS, Politechnice Warszawskiej i Uniwersytecie Warszawskim, 42 osoby dorosłe nieuczące się. Wyniki badania potwierdziły hipotezę o znaczącym wpływie rodziny na kształtowanie orientacji moralnych i tempo rozwoju moralnego. Stwierdzono również istotne różnice w sposobie rozumowania moralnego dorosłych kobiet i mężczyzn w zakresie wyborów ze stadium zgody interpersonalnej (stadium trzecie). Nie potwierdzono natomiast hipotezy o sprzyjającym wpływie akceptacji rodzicielskiej na tempo rozwoju moralnego. |