Abstrakt: |
Celem badania było określenie orientacji życiowych maturzystów z roku 1993 i 1994 w kontekście dokonujących się w Polsce przemian ustrojowych. Wyodrębniono następującą klasyfikację orientacji życiowych: „Ja”, „Grupa naturalna”, „Społeczeństwo”, „Instytucje”, „Państwo”, „Świat”, „Wszechświat”. Badaniem przeprowadzonym za pomocą ankiety audytoryjnej objęto 1143 osób z województwa zielonogórskiego, w tym 453 uczniów techników, 323 z liceów zawodowych oraz 367 z liceów ogólnokształcących. 58,9% badanych stanowiły kobiety. Wyniki badania ujawniły, że wśród orientacji jednowymiarowych pojawiła się orientacja „Ja” (7,8% respondentów) oraz „Grupa naturalna” (5%). Postawa egocentryczna przyjmowana była przede wszystkim przez mieszkańców wsi i dużych miast, dzieci z rodzin o średnim lub wyższym wykształceniu, mężczyzn oraz uczniów techników. Na grupę tę największy wpływ wywarły doświadczenia związane z pokonywaniem kolejnych progów selekcji oraz z koniecznością współżycia ze społecznością szkolną. Osoby te były świadome swoich wad, miały duże poczucie sprawstwa i uważały się za najlepszych uczniów. Z kolei postawa nastawiona na rodzinę, dom i najbliższych okazała się powszechna wśród uczniów ZSZ oraz techników, o wiele rzadziej liceów. Były to osoby pochodzące na ogół z rodzin o wykształceniu zawodowym, niektóre z nich posiadały już własne rodziny (osiem przypadków). Wśród postaw dwuwymiarowych przeważała orientacja „Instytucja edukacyjna – grupa naturalna” (28,6%), następnie „Ja – grupa naturalna” (16%) i „Państwo – grupa naturalna” (10,3%). Najrzadziej wybierano odpowiedzi wskazujące na orientacje „Społeczeństwo – grupa naturalna” (4,5%), „Świat – grupa naturalna” (5,9%) oraz „Wszechświat – grupa naturalna” (9,6%). |