Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka pracy zarobkowej i stosunku do pieniędzy wśród młodzieży ze szkół ponadpodstawowych. W badaniu uczestniczyło 1316 osób. Dobór próby miał charakter losowy. 6% badanych zadeklarowało, że mają stałą pracę. 24% pracowało dorywczo, a 61% podczas wakacji. W czasie ostatniego okresu wakacyjnego pracę zarobkową podjęło 57% respondentów. Większość osób posiadających stałą pracę to uczniowie zasadniczych szkół zawodowych (81%). W wakacje najrzadziej pracę zarobkową podejmowali uczniowie liceów ogólnokształcących, a najczęściej – szkół zawodowych. Spośród uczniów techników stałą pracę posiadało 1% badanych, dorywczą – 29%, a wakacyjną 47%. Nigdy nie pracowało 43% respondentów z liceów ogólnokształcących, 21% z techników, 28% z liceów zawodowych i 14% z zasadniczych szkół zawodowych. Warunki materialne nie odgrywały większej roli w decyzji o podjęciu stałej pracy. W takim charakterze pracowało 4% respondentów oceniających warunki materialne jako złe, 6% jako średnie i 6% jako dobre. O podjęciu pracy zarobkowej przez młodzież z różnych typów szkół decydowało natomiast pochodzenie społeczne. 78% osób, które kiedykolwiek pracowały zarobkowo, twierdziło, że nauczyli się dzięki temu sporo nowych rzeczy. 48% było zadowolonych z wynagrodzenia. 11% badanej młodzież stwierdziło, że nie warto pracować zarobkowo. 13% przyznało, że zostali oszukani przez swoich pracodawców. Najkorzystniej oceniali pracę uczniowie techników i zasadniczych szkół zawodowych (ponad 80%), najmniej – uczniowie liceów ogólnokształcących (64%). Wśród osób deklarujących, że nie warto podejmować pracy, znalazło się po 8% uczniów liceów ogólnokształcących, zawodowych i techników oraz 14% uczniów zasadniczych szkół zawodowych. 64% respondentów uważało, że założenie przez nich własnego biznesu w przyszłości w zasadzie wchodziło w grę. 13% twierdziło, że na pewno nie będą właścicielami własnej firmy. 23% nie miało zdania na ten temat. Wśród badanych przekonanych o nieposiadaniu własnej firmy było trzy razy więcej dziewcząt, dwa razy więcej uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Co czwarty badany, którego rodzic miał podstawowe wykształcenie, uważał, że nie założy własnego biznesu. Z kolei prawie wszystkie dzieci, których rodzice posiadali własne firmy, uważały, że i one w przyszłości założą własny biznes. Osoby uważające, że w przyszłości nie założą własnej firmy, w większym stopniu bały się, że po ukończeniu szkoły nie będą miały pracy. Ogólna bierna postawa miała istotny związek z niską samooceną i przekonaniem o niemożliwości kierowania własnym życiem (uzależnienie szczęścia od losu, a nie własnego działania). Pytano badanych, jakie warunki chętniej przyjęliby, gdyby chcieli wyłożyć pieniądze na jakiś interes. 21% wybrałoby duży zysk i duże ryzyko, a 41% mały zysk i małe ryzyko straty (38% nie opowiedziało się za żadnym wyborem). Respondenci – gdyby mieli dużo pieniędzy – przekazaliby je przede wszystkim na oprocentowane konto bankowe (46%). 21% badanych wydałoby je na bieżące potrzeby swoje albo rodziny, 13% założyłoby prywatną firmę, a 11% przeznaczyłoby na studia. 7% wyjechałoby w podróż, 2% z kolei przeznaczyłoby je na grę na giełdzie. |