Celem badania było wykazanie użyteczności teorii relewancji Dana Sperbera i Deirdre Wilson do analiz aktywności językowej uczniów w tzw. normie rozwojowej oraz uczniów z zaburzeniami psychofizycznymi. Próbowano odpowiedzieć na pytania: Czy młodzież szkolna dostrzega relewancję twierdzeń w obserwowanych przez siebie wypowiedziach? Czy uczniowie potrafią wyciągać wnioski kontekstowe z usłyszanych twierdzeń? Jaki wpływ na umiejętność dostrzegania zamierzonej relewancji w twierdzeniach ma wysiłek przetwarzania usłyszanych twierdzeń? Czy istnieją różnice w dostrzeganiu relewancji twierdzeń, czyli wyciąganiu wniosków kontekstowych, mimo określonego wysiłku przetwarzania, w niezaburzonym i zaburzonym dyskursie szkolnym? Próbę badawczą stanowili uczniowie Zespołu Szkół nr 4 w Jastrzębiu Zdroju oraz uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych nr 10 im. Księdza Profesora Józefa Tischnera także w Jastrzębiu Zdroju. Ogółem badaniu poddano siedmiu uczniów szkoły masowej oraz siedmiu uczniów szkoły specjalnej. Narzędzie diagnostyczne stanowiły fotografie z miejscem na tekst wypowiedzi osób przedstawionych na zdjęciach. Badani uczniowie mieli uzupełnić tzw. chmurkę zgodnie z kontekstem. Podczas badania dodatkowo mierzono czas dopasowywania odpowiedniego tekstu oraz nagrywano komentarze badanych. W wyniku badania dowiedziono, że młodzież szkoły specjalnej, obserwując sytuacje komunikacyjne, ma trudności w dostrzeganiu relewancji twierdzeń. Tym samym wyciąganie wniosków kontekstowych jest dla nich umiejętnością trudną. Wskazywał na to także czterokrotnie dłuższy (w porównaniu z rówieśnikami ze szkoły masowej) czas wykonywania zadań testowych.