Abstrakt: |
Celem badania było określenie umiejętności samooceny uczniów oraz ich poczucia podmiotowości. Podjęto także próbę oceny zależności między możliwością kształtowania samooceny a podmiotowością ucznia. Za wskaźniki pierwszego aspektu przyjęto możliwość samodzielnego planowania i organizowania własnej nauki. Natomiast podmiotowość analizowano pod kątem aktywnego uczestniczenia na lekcjach (w tym przypadku biologii). Próbę badawczą stanowiło 237 uczniów klas pierwszych i drugich (o profilu podstawowym oraz rozszerzonym) dwóch liceów ogólnokształcących w Słupsku (67,5% badanych stanowiły dziewczęta, a 32,7% chłopcy). Posłużono się kwestionariuszem ankiet, w którym pytano o możliwości kształtowania aktywności oraz rozwijania zainteresowań na lekcjach biologii. W wyniku badania stwierdzono, że respondenci wysoko ocenili poczucie własnej podmiotowości. Podobnie określili możliwość aktywnego uczestniczenia w przebiegu prowadzenia zajęć, m.in. poprzez bycie twórczym i kreatywnym, rozwijanie swoich zainteresowań, uczestnictwo w dyskusjach, umiejętności wnioskowania, stawianie hipotez i rozwiązywanie problemów, gromadzenie i opracowywanie materiałów źródłowych, samodzielność w podejmowaniu działań. Najniżej oceniona przez badanych została możliwość prowadzenia na lekcjach biologii doświadczeń i eksperymentów. Ponadto wykazano, że ponad 60% uczniów miało możliwość wpływać na przebieg procesu uczenia się. Dodatkowo zauważono większy (prawie 50%) udział występowania odpowiedzi „tak” w odpowiedziach chłopców niż dziewcząt, w związku z czym stwierdzono, że ich umiejętność samooceny jest wyższa (dziewczęta w większości wybierały wskaźnik „raczej tak” oraz częściej niż chłopcy nie miały zdania na określony temat). |