Abstrakt: |
Przedmiot badania stanowiła wycena autonomicznej i niezależnej wartości czasu wolnego na wolnym rynku pracy. Przyjęto założenie o niedoskonałości dotychczasowych badań w aspekcie teoretycznym i praktycznym. W celu zebrania danych przeprowadzono dwa badania metodą eksperymentalną. Próba badawcza składała się z grupy studentów Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, w pierwszym badaniu licząca 36 osób, w drugim – 31. W trakcie pierwszego eksperymentu czas podzielono na trzy półgodzinne części; czas wolny uczestników był przedmiotem handlu, początkowo studenci mogli rozdysponować 30 minut swojego wolnego czasu oraz 30 minut bezwartościowego siedzenia w sali; każdy badany mógł składać oferty sprzedaży lub kupna, dokonywać wymiany zgodnie z regułami podwójnej aukcji ustnej, prowadzić handel spekulacyjny. Minimalna ilość czasu, która podlegała obrotowi, wynosiła 10 minut, z kolei minimalne przebicie aukcji wynosiło 50 groszy. W sytuacji odsprzedania całego wolnego czasu uczestnik musiał spędzić na sali 60 minut w warunkach zupełnej ciszy, nie miał prawa do rozmów, czytania ani spania. W drugim badaniu zniesiono minimalne podbicie aukcji, zezwolono na handel w transzach oraz wprowadzono żetony mające obrazować wymianę (każdy żeton równał się wartości 10 minut czasu wolnego). W wyniku obu badań stwierdzono, że średnia wartość godziny wyniosła 6,96 zł w badaniu pierwszym B1 oraz 18,20 zł w badaniu drugim B2; minimalna wartość godziny – 3,00 zł w B1 oraz B2; maksymalna wartość godziny – 9,00 zł w B1 oraz 36,00 zł w B2. Przeprowadzone badania pozwoliły wykazać zależność pomiędzy płcią uczestnika a stawką, po jakiej wymieniany był czas wolny. Okazało się, że kobiety ceniły swój czas wyżej niż mężczyźni (w B1 różnica wyniosła 5% wartości, w B2 – 20%). Stwierdzono ponadto związek wartości czasu wolnego od samopoczucia badanych. Zauważono, że wraz ze wzrostem negatywnego nastroju podnosiła się wartość transakcyjna czasu wolnego. Podobną zależność zaobserwowano pomiędzy wartością czasu a stopniem „zajętości” w ciągu dnia. |