Abstrakt: |
Celem badania było zdiagnozowanie rozumienia przez uczniów pojęcia kąt. Analizie poddano wypowiedzi 120 uczniów klas pierwszych gimnazjum w wieku od 12 do 13 lat. Badanych poproszono o odpowiedź na pytanie: Co to jest kąt? lub Co nazywamy kątem? Za definicje modelowe przyjęto następujące: kątem (płaskim) nazywamy każdą z dwóch części płaszczyzny zawartą między półprostymi o wspólnym początku zwanym wierzchołkiem kąta wraz z tymi półprostymi zwanymi ramionami kąta; oraz: kąt jest to część płaszczyzny ograniczona dwiema półprostymi o wspólnym początku wraz z tymi półprostymi. Wśród odpowiedzi uczniów nie pojawiła się żadna z modelowych definicji. W materiale badawczym udało się zebrać wiele wypowiedzi poprawnych, ale niekompletnych. Wśród uczniów, którzy poprawnie zdefiniowali pojęcie kąta, najliczniejszą stanowiła grupa (32 osoby) skupiająca się na jego częściach składowych. Najbardziej zbliżoną do modelowej była definicja: Kąt składa się z dwóch ramion i wierzchołka i może mieć od 0 do 180 stopni (z błędnym jednak ograniczeniem miary do 180 stopni). Zauważono nieumiejętność w operowaniu takimi pojęciami matematycznymi jak: prosta (w użyciu: linia), wierzchołek (w użyciu: końcówka, czubek, róg, punkt), półpłaszczyzna (w użyciu: miejsce między dwoma liniami). Wyniki badań wykazały również, że uczniowie częściej posługiwali się językiem obrazowym niż naukowym. Następną grupę pod względem liczebności stanowili uczniowie (22 osoby) poprawnie kojarzący kąt jako pojęcie matematyczne i geometryczne. 19 osób opisywało kąt za pomocą rodzaju: wklęsły, wypukły, prosty, ostry. Wśród odpowiedzi uczniów wystąpiły także rysunki kąta oraz skojarzenia z karą i pojęciem ekonomicznym (najprawdopodobniej na zasadzie skojarzenia fonetycznego z kontem bankowym). Siedmiu uczniów nie udzieliło żadnej odpowiedzi. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że w gimnazjalnym nauczaniu treści dotyczących pojęcia kąta należy bezwzględnie omówić i utrwalić jego definicję. |
Publikacje: |
- Czahajda, U., Grześnik, J., Herok, J. i Feńków, M. (2007). Rozumienie przez uczniów gimnazjum znaczenia pojęcia „kąt”. Edukacja Przyrodnicza w Szkole Podstawowej, 1-2, 203-215.
|