Punktem wyjścia  badań jest hipoteza, że obowiązujący system finansowania gminnej oświaty szkolnej nie jest dostosowany do warunków funkcjonowania szkół  w Polsce po 1995 roku. W szczególności dotyczy to braku uwzględnienia w rozwiązaniach systemowych roli, jaką w działalności szkoły pełni jej dyrektor. Celem badań jest ocena polskiego systemu finansowania gminnych szkół objętych obowiązkiem szkolnym oraz jego funkcjonowania w wybranych gminach z punktu widzenia samodzielności dyrektorów szkół w zakresie pozyskiwania środków finansowych i dysponowania nimi. Autorka poszukuje odpowiedzi na pytanie o zalety i wady obecnego systemu finansowania gminnego szkolnictwa obowiązkowego w odniesieniu do tych zagadnień. Badania empiryczne zostały przeprowadzone w trzech gminach:  miejskiej, miejsko-wiejskiej i wiejskiej. W wymienionych gminach przyjęto zróżnicowane rozwiązania organizacyjne w zakresie szkolnictwa. Kryterium łączącym te trzy jednostki jest zbliżona liczba dzieci w wieku podlegającym obowiązkowi szkolnemu, która w badanym okresie oscylowała wokół tysiąca. Oprócz tego cechę wspólną badanych gmin stanowi ich położenie w województwie wielkopolskim. Przeprowadzone badania empiryczne – ze względu na niski stopień reprezentatywności próby – nie mogą być podstawą do wyciągania wniosków dotyczących wszystkich gmin w Polsce, jednak  można je traktować jako ilustrację funkcjonowania rozwiązań systemowych w praktyce. Początkiem badanego okresu jest 1 stycznia 1996 roku. Jest to uzasadnione obligatoryjnym przejęciem wszystkich szkół podstawowych przez organy samorządu gminnego począwszy od tego dnia. Data ta stanowi więc punkt wyjścia dla ewolucji gminnego szkolnictwa w kierunku obecnych rozwiązań. Rozwiązania systemowe przedstawione w pracy dotyczą lat 1996-2006, natomiast dane empiryczne odnoszą się do lat 1996-2005. W pracy zastosowano głównie takie metody badawcze jak analiza opisowa i analiza porównawcza. Ponadto w części empirycznej autorka zastosowała metodę statystyki opisowej – analizę dynamiki zjawisk, jak również metodę wywiadu (techniką wywiadu swobodnego). Wywiady zostały przeprowadzane z pracownikami urzędów badanych gmin, z dyrektorami badanych szkół oraz z pracownikami obsługi administracyjno-finansowej szkół.