BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Nauczyciele A.D. 2011
Data: 2011
Badacz: Mira Prajsner
Abstrakt:

Analiza obejmuje wyniki projektów badawczych zrealizowanych przez: Katolicki Uniwersytet Lubelski, Instytut Medycyny Pracy w Łodzi oraz Pracowni Badawczo-Szkoleniowej MIRABO z Warszawy. Pierwszy z nich przeprowadzono w celu charakterystyki psychologicznych uwarunkowań wypalenia zawodowego wśród nauczycieli. Próbę badawczą stanowiło 256 pedagogów (w tym trzy czwarte badanych stanowiły kobiety) w wieku od 23 do 58 lat (ze stażem pracy mieszczącym się w zakresie od roku do 32 lat). Do zebrania materiału wykorzystano m.in. Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Ch. Maslach, Skalę Stresu Nauczycielskiego S. Tucholskiej, Kwestionariusz Radzenia Sobie ze Stresem R. Lazarusa oraz pięć innych (dotyczących poczucia bezpieczeństwa, samopoznania, prężności i agresji). W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że istotnym czynnikiem wypalenia zawodowego u badanych nauczycieli były zmienne osobowościowe (wiązały się z nim m.in. małe poczucie bezpieczeństwa, niski poziom integracji wewnętrznej, mała przedsiębiorczość, brak odwagi do działania czy nieumiejętność radzenia sobie z wewnętrznymi napięciami i negatywnymi emocjami. Na podstawie zgromadzonego materiału wyróżniono cztery homogeniczne grupy nauczycieli: dopasowanych (32,8%) – bez objawów wypalenia zawodowego; rozczarowanych (20,7%) – grupa, w której zaobserwowano objawy wypalenia; zdystansowanych (25,7%) – grupa, w której pedagodzy przejawiali tendencje do personalnego stosunku do uczniów i przedmiotowego traktowania siebie oraz wypalonych (20,8%) – osoby znajdujące się w tej grupie charakteryzowały się m.in. słabo zintegrowaną osobowością oraz małym zaufaniem do siebie. Przedmiot badania zrealizowanego przez Instytut Medycyny Pracy stanowiły psychospołeczne warunku pracy polskich nauczycieli. W badaniu wzięło udział 1214 pedagogów z całej Polski wszystkich etapów kształcenia ze średnim stażem wynoszącym 16,2 roku. Do zebrania materiału badawczego zastosowano m.in. Kwestionariusz Obciążeń Zawodowych Pedagoga, Kwestionariusz MDM, Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Ch. Maslach, narzędzie autorskie czy narzędzie do diagnozy częstotliwości niewłaściwych zachowań uczniów. Na podstawie uzyskanego materiału stwierdzono, że najbardziej obciążające w opinii ankietowanych okazały się otrzymywanie pensji niewspółmiernej do nakładu pracy oraz zbyt obszerne programy i plany nauczania. Wykazano ponadto, że co 10. nauczyciel wiązał problemy z dyscypliną z zakazem stosowania kar cielesnych w szkole, a 7% badanych zgodziło się z twierdzeniem, że taka kara może budować autorytet pedagoga. Zwrócono także uwagę na problem postrzegania wsparcia społecznego ze strony dyrekcji. Zgodnie z otrzymanymi odpowiedziami 14% nauczycieli nie doświadczyło takiego wsparcia. Natomiast celem badawczym Pracowni Badawczo-Szkoleniowej MIRABO było m.in. określenie najpoważniejszych problemów i deficytów pod względem współpracy nauczycieli z rodzicami uczniów, diagnoza jakości relacji między osobami tworzącymi grono pedagogiczne w szkole czy stosunki pomiędzy uczniami a nauczycielami. Próbę badawczą stanowiło 165 wychowawców (klas szóstych szkół podstawowych oraz klas pierwszych i trzecich gimnazjum) oraz pedagogów/psychologów z dwóch polskich miast zlokalizowanych w województwie warmińsko-mazurskim i śląskim. Do zebrania materiału badawczego zastosowano autorski kwestionariusz składający się z 40 pytań. W wyniku przeprowadzonego badania wykazano, że ponad 20% respondentów odczuwało bezradność w związku z problemowymi zachowaniami uczniów. Stwierdzono również, że niemal połowa doświadczała przeciążenia liczbą obowiązków w szkole. Wśród problemów wychowawczych do najczęściej wymienianych zaliczono: w szkole podstawowej – przemoc i agresję oraz wulgarne zachowania uczniów, a w szkołach gimnazjalnych – wulgaryzmy, brak kultury osobistej oraz palenie papierosów. Zgodnie z uzyskanymi odpowiedziami ujawniono ponadto brak wiedzy ponad połowy ankietowanych na temat działania w ich mieście jakiejkolwiek grupy wsparcia dla nauczycieli (podczas gdy ok. 1/3 badanych wyraziło potrzebę korzystania z takiego wsparcia).

Deskryptory TESE: nauczanie, nauczyciel, kompetencje, kwalifikacje pedagogiczne, kwalifikacje zawodowe, relacja nauczyciel – uczeń, relacja rodzice – szkoła, postawa, bezpieczeństwo, zachowania społeczne
TESE descriptors: teaching, teacher, competence, teaching qualification, vocational qualification, teacher-student relation, parent-school relation, attitude, safety, social behaviour
Publikacje:
  • Prajsner, M. (2011). Nauczyciele A.D. 2011. Remedium, 2, 1-4.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"