Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy rozumienia demokracji na gruncie środowiska szkolnego. Próbę badawczą stanowiło 373 uczniów (w tym 184 dziewczęta oraz 189 chłopców) klas drugich oraz trzecich gimnazjów publicznych w Toruniu. Do zebrania materiału badawczego wykorzystano ankietę składającą się z 26 pytań o charakterze otwartym i zamkniętym. Ponad połowa uczniów, którzy opisali demokratyczną szkołę, posłużyła się sformułowaniami definicji. Odpowiedzi podzielono na poprawne oraz błędne na podstawie aspektów lingwistycznych, tzn. ustalenia podstawowego pola semantycznego. Osobne grupy stanowiły definicje z zabarwieniem emocjonalnym. Z kolei wśród wszystkich obiektywnych wypowiedzi 38,3% należało do właściwych, tzn. zawierały odniesienia do takich elementów jak: swoboda wypowiedzi, prawo głosu, decyzje podejmowane większością głosów, równość wobec prawa. 39,8% ankietowanych w odpowiedziach należących do tej grupy eksponowało rolę uczniów, 15% brało pod uwagę również znaczenie innych podmiotów, największa część wypowiedzi miała charakter ogólny (45,2%). Wśród błędnych odpowiedzi 38,3% nie miało charakteru definicyjnego – w tym 40,9% zawierało ocenę pozytywną (z czego 15,8% idealizowało szkołę demokratyczną), 14% – negatywną, a 30,1% – neutralną. W trakcie analizy wyników zwrócono uwagę na wysoki odsetek ankietowanych, którzy nie mieli poczucia uczniowskiego wpływu na współtworzenie rzeczywistości szkolnej (10,5%). Wykazano ponadto, że 26,7% badanych gimnazjalistów nie miało również poczucia ochrony praw ucznia. |