Celem badania było porównanie wyników egzaminów zewnętrznych „na wejściu” (pierwsza klasa gimnazjum) i „na wyjściu” (trzecia klasa gimnazjum) w jednej z polskich szkół wiejskich oraz dla całej populacji. W analizie uwzględniono lata 2004-2005. Jako punkt odniesienia przyjęto liczebność grupy uczniów dobrych i słabych w poszczególnych latach i dla poszczególnych bloków egzaminu. Za ucznia dobrego uznano takiego, który osiągnął wynik równy lub wyższy od średniej wojewódzkiej, za słabego zaś – który uzyskał połowę lub mniej od tej średniej. Wahania wyników badanej szkoły pokrywały się z wahaniami wyników dla całej populacji. Stwierdzono przyrost wiedzy gimnazjalistów wyrażany przez różnicę wyników punktowych „na wejściu” i „na wyjściu”, szczególnie w bloku humanistycznym. Wyniki poszczególnych uczniów i klas nie były jednakowe i zmieniały się w zależności od bloku i badanego obszaru, pomimo że z uczniami pracował ten sam nauczyciel. Trzecioklasiści dobrze radzili sobie najczęściej z wyszukiwaniem informacji, słabiej zaś ze stosowaniem wiedzy w praktyce (w obu częściach egzaminu). W kolejnych latach wzrastała liczba uczniów osiągających wyniki powyżej średniej wojewódzkiej, spadała zaś liczba uczniów słabych.