Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy sposobu przedstawiania ojca w dowcipie uczniowskim. Weryfikacji poddano także funkcjonujący w języku polskim stereotyp ojca. Materiał badawczy stanowiło ponad tysiąc anegdot i kawałów opowiadanych przez uczniów klas I-III gimnazjum. W badaniu wzięto pod uwagę dwie relacje: jako rodzica dziecka oraz jako męża matki. Najczęściej ujawnianymi cechami ojca są: surowość, nerwowość, wulgarność, niezaradność, niedołęstwo, a przede wszystkim głupota, nieuctwo, ignorancja oraz nadmierna skłonność do alkoholu (np. – Zabraniam ci używania brzydkich słów – strofuje ojciec syna. – Ależ tato, tych słów używał Mikołaj Rej! – Od dziś zabraniam ci się z nim bawić!). Relacje między ojcem a dzieckiem bardzo często w analizowanych dowcipach były obrazem negatywnych uczuć (świadczyły o tym m.in. zwroty do syna jako cymbała, durnia czy gówniarza). Zgodnie ze zgromadzonym materiałem ujawniono także bardzo wyraźny podział ról między rodzicami (prace domowe należą do obowiązków matki, ojciec natomiast spędza wolny czas przed telewizorem lub z kolegami). Ponadto odnotowano nieliczne przykłady dowcipów, w których podkreślano okrucieństwo ojca. Określając humor zawarty w analizowanych kawałach, stwierdzono, że polega on na zaprzeczeniu dwóm różnym typom stereotypów: dziecka jako istoty szczerej i naiwnej oraz ojca jako głowy rodziny i autorytetu moralnego. |