Tytuł badania: |
O idei współpłatności za studia dzienne |
Data: |
[1996] |
Badacz: |
Roman Z. Morawski, Marek Rocki, Jerzy Woźnicki |
Abstrakt: |
Badanie symulacyjne miało na celu ocenę wpływu wprowadzenia odpłatności za studia dzienne na strukturę przychodów uczelni. Do badania wybrano Szkołę Główną Handlową w Warszawie w związku z faktem realizowania w niej przez wszystkich studentów tego samego planu studiów. Wyniki uzyskane dla SGH porównano z analogicznymi obliczeniami przeprowadzonymi dla Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Do obliczeń wykorzystano dane z lat 1992-1995 o liczbie studentów (uzyskane od Działu Nauczania SGH) oraz o przychodach (uzyskane od Kwestury SGH), a także dane o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w latach 1992-1995 (na podstawie Rocznika Statystycznego GUS oraz danych prognoz Ministerstwa Finansów). Analiza dotyczyła zatem lat poprzedzających przeprowadzenie badania. W badaniu przyjęto pojęcie przeciętnego studenta oraz założono jednakowe czesne na różnych latach studiów (hipotetyczne czesne miałoby charakter ryczałtowy). Ponadto przyjęto, że dane o przychodach uczelni ze źródeł innych niż czesne byłyby stałe. Kolejnym założeniem było uznanie rocznika rozpoczynającego studia w październiku 1992 roku za pierwszy wnoszący czesne oraz poprzednich roczników za nieobjęte nowymi regułami płatności. Za ostatni rok obliczeń symulacyjnych przyjęto rok akademicki 1996/97. Obliczenia dotyczyły czterech wariantów: 1) wariant A – czesne wnoszone przez studentów studiów stacjonarnych jest równe dotacji budżetowej przypadającej na jednego studenta; 2) wariant B – czesne to jest w przybliżeniu równe czesnemu wnoszonemu przez studentów studiów zaocznych i ustalonemu przez rektora SGH w poprzednich latach; 3) wariant C – czesne to jest równe 10% przeciętnego wynagrodzenia; 4) wariant D – czesne to wyznaczone jest z warunku, że ogólna suma opłat za studia powoduje dwukrotny wzrost przychodów uczelni w ostatnim roku symulacji w stosunku do sytuacji z czasu przeprowadzenia badania. Wyniki symulacji ujawniły istnienie wyraźnej rozbieżności między pożądanym wzrostem dochodów uczelni a potencjalnym poziomem obciążeń budżetów gospodarstw domowych. Minimalny poziom czesnego (wariant C) dawał jedynie 13-procentowy wzrost dochodów w SGH i dziewięcioprocentowy w ART. Ponadto wprowadzenie odpłatności za studia (zgodnie z zasadą, że każdy wzrost przychodów uczelni jest pożądany) oznaczałoby zmianę funkcjonowania szeregu służb i przez to wzrost kosztów, a także spowodowałoby obciążenie kwestur i zmianę postaw studentów (przez analogię ze studentami studiów zaocznych). To ostatnie zjawisko mogłoby wpłynąć na zmiany w sposobie przygotowywania się nauczycieli akademickich do zajęć. |
Deskryptory TESE: |
szkoła wyższa, czynnik ekonomiczny, finansowanie edukacji, opłaty za naukę, przydział środków |
TESE descriptors: |
higher education, economic factor, financing of education, tuition fees, resource allocation |
Publikacje: |
- Morawski, R.Z., Rocki, M. i Woźnicki, J. (1997). O idei współpłatności za studia dzienne. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 9, 48-63.
|