Abstrakt: |
Projekt badawczy Polish Panel Survey (POLPAN), prowadzony od 1988 roku, ma na celu zebranie unikalnego materiału panelowego, służącego do opisania struktury społecznej w Polsce i jej przekształceń zachodzących od momentu rozpoczęcia badania. Kolejne edycje realizowane są co pięć lat. W 1998 roku badaniem objęto osoby, które udzieliły osobistego wywiadu w 1988 i 1993 roku, oraz osoby, o które rozszerzono próbę w 1998 roku. Liczebność próby w 1988 roku wyniosła N = 5815 (wiek badanych: 21-65 lat). W kolejnej edycji badania zredukowano losowo próbę do N = 2259 (wiek badanych: 26-71 lat). W 1998 roku liczebność grupy panelowej wyniosła N = 1752, liczebność dodanej kohorty młodych ludzi: N = 383. Analiza uzyskanych danych pod kątem stosunku badanych do socjalizmu ujawniła, że o ile proporcje osób wyrażających pozytywne i negatywne opinie na temat poprzedniego systemu okazały się względnie stabilne w czasie, o tyle daną kategorię ocen wyrażały inne osoby w każdej edycji badania. Zmiany w subiektywnych ocenach respondentów zależne były od miejsca, jakie zajmowali oni w strukturze społecznej. Ogólnie rzecz biorąc, osoby, które można było określić jako „wygrane” w procesie transformacji (menedżerowie, eksperci, właściciele, zwierzchnicy) wykazywali skłonność do zmiany swojej oceny socjalizmu z pozytywnej na negatywną. Z kolei w grupie „przegranych” w procesie przemian (rolnicy, bezrobotni, emeryci i renciści) stwierdzono tendencję do przechodzenia od negatywnej do pozytywnej oceny poprzedniego systemu.
|