Badanie przeprowadzono w celu weryfikacji następujących hipotez: 1) Osiągnięcia szkolne nadal są skorelowane ze statusem rodziny pochodzenia. Im wyższy status społeczny, wyższy poziom kapitału kulturowego i społecznego, tym wyższe osiągnięcia. 2) W miejsce jednych nierówności pojawiają się inne nierówności. Przy utrzymujących się wysokich aspiracjach edukacyjnych młodzieży dochodzi do segmentacji szkolnictwa ponadgimnazjalnego. 3) O szansach edukacyjnych młodzieży wiejskiej decyduje status rodziny pochodzenia i poziom kapitału kulturowego i społecznego, jakim dysponują rodzice. Im wyższy poziom zasobów edukacyjnych, tym lepsze osiągnięcia szkolne i wyższe aspiracje edukacyjne młodzieży. Próbę badawczą stanowili uczniowie trzeciej klasy gimnazjum ze szkół zlokalizowanych na południu Polski (dobór miał charakter losowo-warstwowy). Do zgromadzenia materiału zastosowano kwestionariusz ankiety; do analizy zakwalifikowano 830 ankiet. 39% badanych pochodziło z Podkarpacia, 31% – z Małopolski, a 29% – ze Śląska. Ponad połowa gimnazjalistów mieszkała w gospodarstwach rolnych. W wyniku przeprowadzonego badania potwierdzono występowanie „starych” nierówności edukacyjnych, wynikających z wpływu statusu na szkolne osiągnięcia. Wykazano, że wśród badanych, którym zależało na wyższym wykształceniu i którzy mieli wysokie oceny, 71% brało korepetycje, natomiast wśród uczniów, którzy również osiągali dobre wyniki, ale nie zależało im na wyższym wykształceniu – jedynie 25%. Ankietowani najczęściej planowali kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym (40%); jedna trzecia respondentów deklarowała chęć uczenia się w technikum, 6% rozważało kształcenie w liceum profilowanym, natomiast 14% wybrało szkołę zawodową (odsetek osób niezdecydowanych wynosił 9%). Uzyskane odpowiedzi wykazały, że wybór szkoły ponadgimnazjalnej był uwarunkowany osiągnięciami edukacyjnymi, poziomem kapitału społecznego, kulturowego, ekonomicznego, inwestycjami w edukację, związkiem z gospodarstwem rolnym, charakterem środowiska rodzinnego i płcią.