Celem badania było określenie specyficznych cech aktywności poznawczej i pozapoznawczej uczniów różniących się poziomem osiągnięć szkolnych. Założono, że podstawowym wymiarem pracy umysłowej jest przetwarzanie informacji pochodzących z różnych źródeł. Przetwarzanie informacji badano na dwóch poziomach: 1) najprostsze zjawiska w postaci selekcji informacji na wejściu i bezpośredniego porównywania danych; 2) poziom metainformacyjny, obejmujący przetwarzanie jako program czynności, w tym samowiedzę uczniów, na którą składały się wiedza metapamięciowa i poczucie kontroli nad zdarzeniami. Osoby badane dobrano z grupy 961 uczniów klas pierwszych i czwartych warszawskich szkół średnich – wyselekcjonowano osoby uzyskujące skrajne wyniki w skali Standard J.C. Ravena. Ostatecznie badaniem objęto 240 uczniów z 29 klas siedmiu szkół średnich; we wszystkich etapach badania wzięło udział 213 osób. W badaniu zastosowano następujące narzędzia badawcze do pomiaru przetwarzania w pamięci krótkotrwałej: Test Kolorowych Słów J. Stroopa (1935) do oceny selekcji informacji na wejściu, test do pomiaru przetwarzania równoczesnego oparty na pomyśle C. Branda (1979) oraz dodatkowo Test Ukrytych Figur H. Witkina (1977), test do pomiaru przetwarzania sukcesywnego. Do pomiaru przetwarzania w pamięci długotrwałej zastosowano z kolei: kwestionariusz do pomiaru wiedzy i umiejętności metapoznawczych, kwestionariusz Delta R. Drwala (1979) do pomiaru percepcji kontroli nad otoczeniem. Oprócz tego wykorzystano Kwestionariusz Temperamentu J. Strelaua (1985), przyjmując, że temperament stanowi ważny determinant przetwarzania informacji. Osiągnięcia szkolne ustalono na podstawie analizy dokumentacji szkolnej; pod uwagę wzięto oceny uzyskane przez uczniów w semestrze zimowym. Wyniki badania pozwoliły sformułować następujące wnioski: 1) poziom inteligencji ogólnej różnicował efektywność przetwarzania informacji – uczniowie zdolni skuteczniej selekcjonowali informacje, szybciej porównywali bodźce, efektywniej przetwarzali informacje oraz skuteczniej oceniali problemy poznawcze i rezultaty własnej aktywności; 2) wiek badanych w mniejszym stopniu różnicował efektywność przetwarzania informacji; 3) fizjologiczne podłoże większej efektywności przetwarzania u uczniów zdolnych mogły stanowić właściwości funkcjonalne układu nerwowego; 4) jednostki zdolne osiągały lepsze wyniki w nauce, przy czym wyniki te mieściły się w kategorii ocen przeciętnych i pozostawały niewspółmierne do możliwości uczniów; 5) postępy szkolne uczniów wyznaczała specyfika przetwarzania danych, która mogła sprzyjać lub przeszkadzać w opanowywaniu treści programowych.