Abstrakt: |
Autor opisuje dynamikę nierówności edukacyjnych. Analizę opiera na badaniach realizowanych na ogólnopolskich próbach w latach 1987-1999. Dane pochodzą z takich badań jak: Struktura społeczna II (listopad-grudzień 1987, N = 5884 mężczyzn i kobiet); Polski Generalny Sondaż Społeczny (1992-1995, N w kolejnych latach = 1647, 1649, 1609, 1603); Jak formują się klasy średnie w Polsce? (1998, N = 1584 kobiet i mężczyzn); Jak żyją Polacy (N = 1384). W badanym okresie wzrósł odsetek osób kontynuujących naukę w szkołach średnich – z 69,6% w 1987 do 73,3% w latach 1998-1999. Odnotowano niewielki spadek odsetka osób, które kontynuowały naukę w szkołach wyższych po ukończeniu szkoły średniej – od 29,7% w 1987 roku do 28,8% w latach 1998-1999. Na kontynuowanie nauki po szkole podstawowej najsilniej wpływał zawód ojca. W 1987 roku posiadanie ojca inteligenta dawało cztery razy więcej szans na naukę w szkole średniej względem ogółu ludności i dwa razy więcej szans w porównaniu z dziećmi pracowników umysłowych. Na drugim progu selekcji – w momencie przejścia ze szkoły średniej do wyższej – pochodzenie społeczne ma znacznie mniejszy wpływ. Odnotowano znaczny spadek nierówności związanych z płcią. W 1987 roku mężczyźni wyraźniej częściej kontynuowali naukę, zwłaszcza na poziomie szkolnictwa wyższego. W latach 1998-1999 współczynniki regresji dla obu płci bliskie były wartości 1, co oznacza, że płeć nie odgrywa większej roli w kontynuowaniu nauki. |