Abstrakt: |
Badanie miało charakter longitudinalny, a jego celem była ocena rozwoju, poziomu edukacji i funkcjonowania społecznego uczniów z ryzykiem dysleksji w ciągu dziewięciu lat obserwacji. Badanie rozpoczęto w klasie „zerowej” i zakończono w klasie ósmej szkoły podstawowej. W ramach badania porównywano dwie grupy dzieci – grupę kryterialną (34 osoby z ryzykiem dysleksji) oraz grupę kontrolną (34 dzieci bez ryzyka dysleksji). Zastosowano 14-Czynnikowy Kwestionariusz Osobowości dla Młodzieży Cattella, Próbę Niedokończonych Zdań oraz ankietę samooceny. Narzędzia te posłużyły do pomiaru funkcji poznawczych i motorycznych oraz osobowości i funkcjonowania społecznego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że uczniowie z ryzykiem dysleksji otrzymywali w klasie ósmej znacznie gorsze oceny niż dzieci z grupy kontrolnej oraz wykazywali specyficzne problemy w uczeniu się języka ojczystego i innych przedmiotów. W przypadku uczniów z ryzykiem dysleksji pojawiły się również takie problemy szkolne, jak niskie oceny z zachowania, problemy z promocją do następnej klasy, samotne wagarowanie w celu uniknięcia lekcji (w odróżnieniu od przygody w grupie kolegów, charakterystycznej dla grupy kontrolnej), konflikty z nauczycielami, brak uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, negatywna postawa wobec określonego przedmiotu. Uczniowie zagrożeni dysleksją wykazywali się również niższą samooceną, niewspółmierną do ich możliwości intelektualnych. Ich poczucie kontroli było umiejscowione zewnętrznie, mieli podwyższony poziom lęku, niektórzy charakteryzowali się neurotycznym rozwojem osobowości. Dzieci dyslektyczne były również bardziej realistyczne, miały obniżony poziom aspiracji, były nastawione na przystosowanie się do blokad i trudności, były bardziej konformistyczne, bardziej związane z opinią grupy, oczekiwały wsparcia od rówieśników. Badani z obydwu grup wykazywali objawy psychosomatyczne w postaci dolegliwości układu pokarmowego, wynikające z lęku szkolnego, co należało wiązać ze złą atmosferą w szkole. |