Abstrakt: |
Celem badania było poznanie aspiracji życiowych dotyczących przyszłego zawodu, związanej z nim pozycji społecznej i sytuacji materialnej oraz określenie dynamiki tych aspiracji poprzez porównanie wyników dwóch pomiarów zrealizowanych w latach 1994-1995 (pierwszy etap) i 1998-1999 (drugi etap). Badaniem objęto ponad 400 uczniów szkół średnich z Nysy, w tym 211 uczniów liceów ogólnokształcących i 205 uczniów szkół zawodowych (techników i liceów zawodowych) o różnym profilu kształcenia. W badaniu wykorzystano kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić istotne statystycznie różnice między odpowiedziami udzielonymi przez uczniów w pierwszym i drugim pomiarze. Względnie wysoką pozycję w wyobrażeniach młodzieży dotyczących przyszłości zawodowej zachowały zawody o wysokiej pozycji w hierarchii prestiżu społecznego (prawnik, lekarz, oficer WP, architekt, artysta, przedsiębiorca), przy czym zanotowano w tym zakresie znaczny spadek wskazań. Wzrosła natomiast liczba wyborów zawodów o najniższej pozycji prestiżu (pielęgniarka, policjant, żołnierz, makler, dealer, menedżer), co można interpretować jako pozytywny kierunek adaptacyjny w postaci zwiększonego realizmu aspiracji. Odnotowano również tendencję wzrostową w zakresie odpowiedzi wskazujących na to, że uczniowie nie potrafili wybrać żadnego zawodu, który chcieliby wykonywać. Aspiracje materialne młodzieży przybrały postać bardziej racjonalną – w latach 1998-1999 uczniowie dwukrotnie rzadziej wskazywali na wysoki i przeciętny poziom życia materialnego w przyszłości niż w latach 1994-1995. Jednocześnie stwierdzono znaczny wzrost odsetka młodzieży, która nie widziała dla siebie perspektywy życia na odpowiednim poziomie materialnym. Respondenci z tej grupy planowali wyjechać za granicę, nierzadko na stałe.
|