Abstrakt: |
Celem badania było określenie sposobu, w jaki dzieci w wieku 4-6 lat działające w środowisku geometrycznym posługiwały się ruchem fizycznym lub wyobrażonym. Posłużono się narzędziem „kafelki”, czyli kwadratowymi płytkami z niesymetrycznym motywem nadrukowanym na jednej stronie, przy czym niektóre kafelki posiadały motyw, a inne – jego symetryczne odbicie. Zadaniem dzieci było ułożenie z kafelków symetrycznego ornamentu. Łącznie przebadano 60 dzieci, których manipulacje nagrano kamerą, później wykonano transkrypcję nagrań. Pytania badawcze dotyczyły sposobu rozpoznania symetrycznego układu kafelków (wizualny lub poprzez wykonanie manipulacji), reakcji dziecka na ułożenie dwóch przystających kafelków oraz najczęściej stosowanego przez dzieci ruchu w trakcie rozwiązywania zadania. Wyniki obserwacji pozwoliły stwierdzić, że odczytanie wizualnej informacji dotyczącej ułożenia dwóch przystających do siebie figur rozpadało się na dwa poziomy: poziom „wiem, że” oraz poziom „wiem, jak”. W pierwszym przypadku wszystkie możliwe ułożenia kafelków postrzegane są na poziomie wrażenia, choć niektóre ułożenia były preferowane ze względów estetycznych, w tym przede wszystkim symetria liniowa i ułożenie równoległe. Poziom ten nie stanowił jednak dostatecznej podstawy do zrozumienia tego, jakie działania mogą doprowadzić do ułożenia jednej figury w stosunku do drugiej. Rozumienie to należało utożsamiać z drugim poziomem – „wiem, jak”, który rozwijał się wraz z wiekiem. Młodsze dzieci rozpoczynały od przypadkowych odkryć dokonywanych poprzez manipulację kafelkami i wizualną kontrolę efektów, natomiast starszym dzieciom wystarczyła często informacja pozyskana drogą wizualną. |