Abstrakt: |
Celem badania było poznanie zasięgu wystepowania zjawiska przemocy szkolnej w relacjach nauczycieli z uczniami, zgodnie z wypowiedziami nauczycieli. W badaniu wykorzystano metodę sondażową z zastosowaniem techniki ankiety. Badaniem objęto łącznie 898 nauczycieli oraz 2540 uczniów różnych typów szkół z 49 województw Polski. W doborze próby zastosowano losowanie warstwowe, za jednostkę podstawową przyjmując województwo. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że połowa nauczycieli nie zauważyła w roku szkolnym 1996/1997 aktów przemocy wśród uczniów na terenie szkoły. Jedna trzecia nauczycieli dostrzegła je na lekcjach prowadzonych przez siebie, w tym w formie agresji werbalnej wobec siebie. Wskazania te najczęściej pochodziły od nauczycieli o stażu pracy nie dłuższym niż siedem lat. Incydenty związane z przemocą obserwowano kilka razy w roku. Wśród najczęściej występujących zachowań agresywnych wymieniono agresję werbalną, następnie agresję skierowaną przeciw rzeczom, na trzecim miejscu – przemoc fizyczną, na czwartym – psychiczną, na piątym – seksualną. W opinii większości nauczycieli sytuacja w tym zakresie nie uległa zmianie w porównaniu z latami poprzednimi. W ciągu dwóch lat poprzedzających badanie zaobserwowano natomiast spadek częstości występowania takich zachowań jak wandalizm ścienny, agresja na tle światopoglądowym oraz brutalne akty przemocy między uczniami. Analizy korelacyjne ujawniły, że najwyższy wskaźnik przemocy dotyczył zasadniczych szkół zawodowych, najniższy zaś – liceów ogólnokształcących. Wraz z wiekiem uczniów wzrastało nasycenie przemocą konfliktowych zachowań agresywnych (brutalizacja i „specjalizacja przemocy”) oraz zwiększała się skłonność do utajniania przed nauczycielami agresji i przemocy między uczniami. |