Celem badania była diagnoza przebiegu reformy edukacji z 1999 roku na poziomie lokalnym w końcowym etapie jej realizacji. Ponadto sformułowano następujące pytania badawcze: Jakie czynniki ułatwiają, a jakie utrudniają jej implementację? Jakie trudności pojawiły się wraz z wprowadzeniem w życie nowych rozwiązań? Jak gminy radzą sobie z tymi problemami? W badaniu uczestniczyli przedstawiciele władz (wójtowie oraz burmistrzowie lub ich zastępcy), przedstawiciele administracji oświatowej, dyrektorzy przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów, a także nauczyciele. Do zebrania materiału wykorzystano indywidualne wywiady pogłębione, które przeprowadzono w czterech gminach w pobliżu Warszawy – w Nadarzynie, Izabelinie, Wołominie oraz Karczewie (kryterium doboru stanowiły m.in. odległość od stolicy, lokalizacja, wielkość gminy oraz jej status administracyjny). Badanie miało charakter studium przypadku, w którym jednostkę analizy stanowiły poszczególna gmina oraz funkcjonujące w niej instytucje oświatowe. Na podstawie zgromadzonego materiału stwierdzono, że oświata i wychowanie nie były postrzegane przez władze lokalne jako sprawy priorytetowe (ustępowały miejsca m.in. rozbudowie lokalnej infrastruktury). Zaobserwowano również, że reforma przyczyniła się do pogłębienia trudności edukacyjnych w biednych gminach, z kolei w gminach bogatszych przebiegła łagodniej. Według władz lokalnych wprowadzenie gimnazjów było niepotrzebne (nauczyciele z kolei docenili ten aspekt reformy). Wśród problemów towarzyszących zreformowanemu szkolnictwu najczęściej wymieniano przemoc, narkotyki oraz alkohol w gimnazjach. Okazało się również, że pedagodzy nie byli właściwie wspierani w procesie kształcenia (jedynie w gminie Nadarzyn odnotowano system motywacyjny do podnoszenia kwalifikacji, który polegał na 80-procentowej refundacji nauki).