Abstrakt: |
Przedmiotem badania były przekonania i opinie na temat wartości wyznawanych przez młodzież. Objęło ono przede wszystkim uczniów szkół średnich (liceów – 55 ankiet , techników – 96 ankiet), a także uczniów ostatnich klas szkoły podstawowej (55 ankiet) i studentów (27 ankiet). Ogółem otrzymano zatem 233 ankiety. Postawę młodzieży zbadano między innymi kwestionariuszem mierzącym gotowość i zakres poświęcenia dla różnych wartości, wśród których można wyodrębnić cztery grupy: wartości ogólnohumanistyczne: życie, godność, prawda; wartości o węższym zasięgu: ojczyzna, naród, państwo; wartości związane z najbliższym otoczeniem: rodzina, przyjaciele; specyficzne wartości: jak religia, ideologia socjalistyczna, dobra materialne. Młodzież uznała wszystkie wartości z pierwszej grupy za takie, dla których warto poświęcić nawet życie. Szczególnie ważna była też pozycja rodziny i przyjaciół. Obie grupy związane są z generalną wartością, jaką jest człowiek. Potwierdza to stosunek badanych do stwierdzenia: Człowiek najważniejszą wartością w wieku jądrowym – 83,3% ankietowanych zgodziło się z tym zdaniem. Stosunek do drugiej grupy wartości rozkładał się nierównomiernie – ogólną akceptację zyskała ojczyzna, państwo jest z kolei postrzegane niejednoznacznie. Najbardziej sceptyczną grupą byli tu studenci, najmniej – uczniowie szkół podstawowych. Odpowiedzi badanych na pytanie o najlepszą postawę życiową na pierwszym miejscu uplasowały aktywny udział na rzecz ogółu (51,5%). Pozostałe dwie możliwości – zajmowanie się sprawami dotyczącymi tylko własnej osoby i dostosowywanie się do okoliczności – otrzymały mniej więcej tyle samo wskazań (ok. 21%). Młodzież wykazała znaczny pesymizm w kwestii swoich planów życiowych – najbardziej optymistyczni byli uczniowie szkół podstawowych (współczynnik akceptacji optymizmu – 0,9), następnie licealiści (0,3), studenci (0,1) i uczniowie techników (-0,2). |