Abstrakt: |
Przedmiotem badań jest język mówiony w oficjalnej sytuacji. Hipoteza dotyczyła elementów sytuacji komunikacyjnej: miejsce i składniki przekazu mogą mieć wpływ na dobór środków językowych. Materiałem do analizy są nagrania z matur ustnych z lat 2000-2001 (maturzystami byli uczniowie III LO im. M. Dąbrowskiej w Płocku). Maturalne wypowiedzi ustne dotyczyły takich przedmiotów jak: język polski, pedagogika, historia, geografia. Łącznie nagrano 37 godzin (wypowiedzi 48 uczniów). Dobór materiału do nagrania był dowolny – warunkowało to różnorodność wypowiedzi ustnych. Do analizy zgromadzonego materiału językowego użyto segmentacji tekstu (zasady wydzielania w tekstach mówionych jednostek językowych), która uwzględnia: intonację, tempo mowy, pauzę. W związku z tym każde nagranie podlegało analizie prozodycznej. Wnioski z badań zawierają omówienie sposobów rozpoczynania wypowiedzi: uczniowie – ponad 55% – w trakcie rozpoczynania swojej wypowiedzi starają się nawiązywać do głównego pojęcia, ale czynią to nieudolnie. Nieliczni nie widzą związku z tematem (prawie 4%). Przeważnie zdaniem rozpoczynającym jest zdanie pojedyncze (prawie 48%), rzadziej zdanie złożone (ponad 42%). Biorąc pod uwagę sposoby kończenia wypowiedzi, można stwierdzić, że ponad 82% maturzystów nie kończy wystąpienia (niecałe 13% podsumowuje z odniesieniem do pytania). Zakończenie charakteryzują głównie zdania złożone (prawie 66%); zdania pojedyncze kończą wypowiedź w prawie 29% przypadków. |