Abstrakt: |
Badanie miało na celu eksperymentalną weryfikację hipotez o pozytywnym wpływie operacjonalizacji celów kształcenia w biologii na osiągnięcia poznawcze uczniów (pierwsza hipoteza) oraz na trwałość wiedzy uczniów (druga hipoteza). W eksperymencie wykorzystano ogólną taksonomię celów kształcenia biologicznego, inspirowaną pracami B.S. Blooma, J. Guilberta i B. Niemerki. Składała się ona z hierarchicznie uporządkowanych pięciokategorialnych taksonomii dziedziny poznawczej, psychomotorycznej i emocjonalnej. Dla zweryfikowania pierwszej hipotezy wylosowano trzy dziesięcioosobowe grupy nauczycieli klas czwartych z wyższym wykształceniem i stażem pracy przekraczającym trzy lata. Grupy dobrano pod kątem umiejętności operacjonalizacji celów lekcji – pierwsza grupa prezentowała małe umiejętności (brak lub nieliczne cele operacyjne o niewłaściwej budowie), druga średnie (około 50% celów operacyjnych o wyraźnych brakach konstytutywnych), trzecia zaś wysokie (co najmniej 75% celów operacyjnych o właściwiej budowie). Następnie wylosowano ośmioosobowe grupy uczniów klas czwartych każdego z nauczycieli i poddano je testowi z higieny i ochrony zdrowia. Wyniki pogrupowano w pięciopunktowe przedziały. Hipotezę zerową, mówiącą o braku związku, zweryfikowano za pomocą testu chi-kwadrat, co pozwoliło odrzucić hipotezę zerową na poziomie 0,05 i 0,01 wartości kryterialnej (przy sześciu stopniach swobody). Potwierdziło to statystycznie istotną zależność między umiejętnościami operacjonalizacji celów lekcji nauczycieli a wynikami uczniów. W celu zweryfikowania trwałości wiedzy uczniów przeprowadzono test równoległy po trzech miesiącach. Wyniki okazały się różnicowane przez umiejętności operacjonalizacji celów nauczycieli w jeszcze większym stopniu niż w przypadku wiedzy świeżej. |