Badanie miało na celu identyfikację i klasyfikację stresów szkolnych uczniów szkół średnich oraz poznanie roli inteligencji i uzdolnień twórczych w przystosowaniu się do wymagań szkolnych. Badanie objęło 44 uczniów i uczennic klas trzecich liceum ogólnokształcącego w Katowicach. Informację o źródłach stresu szkolnego uzyskano poprzez odpowiedź na pytanie: co w Twojej szkole lub w związku z Twoją nauką powoduje, że przeżywasz lęk, gniew lub złość. Ogólny poziom inteligencji szacowano za pomocą testów myślenia konwergencyjnego (Guiford, 1978), czyli pomiarów pamięci implikacji symbolicznych, poznawania systemów liczbowych i konwergencyjnego wytwarzania systemów werbalnych. Poziom uzdolnień twórczych mierzono za pomocą dwóch testów myślenia dywergencyjnego – czteroliterowego testu wytwarzania systemów werbalnych (Guiford, 1978) i testu płynności skojarzeniowej (Pietrasiński, 1969). Stopień przystosowania do szkoły oceniano na podstawie analizy emocjonalnej treści obrazu szkoły, formułowanego w trakcie testu płynności skojarzeń, w którym oprócz standardowych czterech haseł znalazło się jeszcze hasło „atmosfera szkolna”. Związek między inteligencją i uzdolnieniami twórczymi a przystosowaniem się do szkoły zdiagnozowano na podstawie wyników testu przystosowania do szkoły w grupach zróżnicowanych ze względu na inteligencję i poziom zdolności twórczych. Wyniki badania pozwoliły skonstruować następującą (uproszczoną w abstrakcie) klasyfikację czynników stresu szkolnego: układ nauczyciel–uczeń: niepartnerski stosunek, niewłaściwe nauczanie, niesprawiedliwe ocenianie; układ grupa–jednostka: niepartnerskie stosunki w grupie, podejmowanie przez członków grupy nieaprobowanych zachowań wobec nauczycieli, podejmowanie nieaprobowanych zachowań wobec członków grupy, kaskadowy efekt stresu szkolnego (m.in. niechęć do jednostek uzyskujących niezasłużone oceny, niechęć i agresywność wobec innych generowana lękiem przed niepowodzeniem itp.); układ rodzice–dziecko: nieadekwatna reakcja rodziców na szkolne niepowodzenia dziecka, nieadekwatne wymagania, inne (m.in. świadomość przekazywania rodzicom własnych lęków i problemów, odczuwanie przykrości wskutek wciągania rodziców w problemy szkoły itp.); świadomość konieczności funkcjonowania w sytuacji trudnej (m.in. niedogrzanie, brud, złe oświetlenie, zły stan sanitariatów, nadmierne wymagania, niemożność pełnego przygotowania się itp.). Za łagodzące stres uczniowie uznali: satysfakcjonujące kontakty towarzyskie, satysfakcjonujące kontakty intelektualne, atmosferę luzu. Wyniki badania potwierdziły tezę mówiącą, że w szkole dobrze czują się jednostki inteligentne i pozbawione twórczych uzdolnień, natomiast źle – młodzież o stosunkowo niskiej inteligencji i wysokim poziomie uzdolnień twórczych. Przy czym żaden z badanych nie uzyskał niskich wyników w zastosowanych testach inteligencji – najniższy wynik był wyższy od przeciętnego.