Abstrakt: |
Badania pilotażowe, poświęcone stresowi szkolnemu ucznia, przeprowadzono wśród 207 uczennic uczęszczających do szkół średnich w Płocku. Badane były w wieku od 16 do 19 lat. 66 z nich chodziło do klasy pierwszej szkoły średniej, 141 – do klas starszych (III–IV) szkoły średniej. Poziom stresu zmierzono także u 40 uczniów wzorowych z renomowanych szkół w całej Polsce. Uczniów poproszono również o samoocenę osiągnięć szkolnych na siedmiostopniowej skali. Na tej podstawie wyodrębniono 34 słabe uczennice i 58 dziewcząt osiągających dobre wyniki w nauce. Do pomiaru poziomu stresu wykorzystano Inwentarz Stresu Uczniowskiego, złożony z 42 itemów pogrupowanych w pięć podskal: zmartwienia uczniowskie, problemy społeczne, przejawy emocjonalne, przejawy behawioralne i przejawy fizjologiczne. W kategorii zmartwień uczniowskich najwięcej wskazań – 77,8% – dotyczyło braku czasu na relaks i cieszenie się szkolnym dniem. 64,7% badanych odczuwało, że nie ma w szkole ważnej pozycji. 64,2% uczennic miało trudności w rozmowach z nauczycielami. 58,9% respondentek nie było zadowolonych ze sposobu nauczania. Największy stres dotyczący problemów społecznych był związany najczęściej z przymusem radzenia sobie ze zbyt dużą dzienną dawką informacji (67,6% wskazań). Ponad połowa dziewcząt nie pamiętała wszystkiego, czego nauczano w szkole, miała poczucie, że inni uczniowie są traktowani lepiej i że rodzice nie wymagali zbyt wiele w kwestii szkoły. Blisko 60% respondentek żywiło przekonanie, że szkoła hamuje rozwój własnych zainteresowań. 89,8% uczennic miało świadomość, że nauka w szkole jest ważna dla przyszłości każdego człowieka, mimo to 56,5% badanych twierdziło, że wiedza szkolna jest nienowoczesna i nieinteresująca. Połowa respondentek doceniała fakt, że szkoła uczy współpracy i dążenia do sukcesu oraz współzawodnictwa. Wyniki badania potwierdziły, że blisko 1/3 uczennic miała zmartwienia związane ze szkołą, a u 40% pojawiły się symptomy właściwe dla stresu. W mniejszym stopniu ujawniały się fizjologiczne i behawioralne przejawy stresu szkolnego, w większym zaś – przejawy emocjonalne. Starsze uczennice w mniejszym stopniu niż młodsze dostrzegały wpływ szkoły na rozwój moralny, były bardziej skłonne, by uznawać wiedzę szkolną za przestarzałą, a samą szkołę – za niewpływającą na rozwój osobowości, inteligencji oraz sprawności działania. Okazało się ponadto, że dobre uczennice miały mniej zmartwień uczniowskich niż słabe; w związku z tym nie pojawiały się u nich aż tak wyraźne przejawy emocjonalne, fizjologiczne i behawioralne stresu szkolnego. |