Przedmiotem badania była zależność między osiągnięciami uczniów w nauce a czasem przeznaczanym na wypoczynek. Badanie sondażowe objęło 117 uczniów klas trzecich z wielkomiejskich szkół podstawowych i ich rodziców. Wyodrębniono trzy grupy uczniów według kryterium osiągnięć szkolnych – dobrych (uzyskali średnią ocen ze wszystkich przedmiotów 4,0-5,0); średnich (z przedmiotów podstawowych uzyskali średnią ocen 3,5-3,9, a z przedmiotów artystyczno-technicznych 4-4,9); słabych (z przedmiotów podstawowych osiągnęli średnią nieprzekraczającą 3,4, a z przedmiotów artystyczno-technicznych 3,1-3,9). Wzięto pod uwagę oceny z klas pierwszych i drugich oraz oceny uzyskane w pierwszym semestrze klasy trzeciej. Za przedmioty podstawowe uznano język polski, matematykę, środowisko społeczno-przyrodnicze. Do przedmiotów artystyczno-technicznych zaliczono plastykę, muzykę, pracę-technikę i kulturę fizyczną. Większość uczniów otrzymywała dobre oceny. 63% badanych zaliczyło się do grupy uczniów dobrych, 22% do średnich i 15% do słabych. Zaobserwowano tendencję spadkową ocen we wszystkich grupach, co wiązało się ze wzrostem odsetka uczniów, którzy nie lubią się uczyć. Niskie oceny mobilizowały jedynie tych, który otrzymywali je sporadycznie, a budziły obojętność uczniów najsłabszych. Niechęć uczniów wiązała się z trudnościami w odrabianiu lekcji, wynikającymi z mniejszych zdolności, systematyczności i racjonalności w rozplanowywaniu działań. Paradoksalnie najwięcej czasu na naukę domową poświęcali uczniowie najsłabsi. We wszystkich grupach czas ten przekraczał dopuszczalną normę (1-1,5 godziny dziennie). Uczniowie słabi wypoczywali też znacznie krócej od uczniów dobrych i średnich, co wynikało z uzależniania przez opiekunów czasu przeznaczonego na wypoczynek od wyników szkolnych. Rodzice uczniów dobrych najrzadziej karali dzieci za złe oceny (np. ograniczaniem zabaw na powietrzu). Uczniowie dobrzy znacznie częściej uczestniczyli w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, mieli też bardziej urozmaicone działania wypoczynkowe, które obejmowały zajęcia umysłowe (czytanie, malowanie, granie w gry towarzyskie i na komputerze itp.), prawie niewystępujące w grupie uczniów słabych i rzadkie w grupie uczniów średnich. Zjawisko to można łączyć z większym zasobem wiedzy nabytej w szkole i warunkowanym dobrymi ocenami pozytywnym stosunkiem do niej, co zachęcało uczniów dobrych do wykorzystywania, rozwijania i utrwalania tej wiedzy w ramach działań wypoczynkowych. Było to najlepiej widoczne na przykładzie czytania książek i czasopism, które praktykowało 51% uczniów dobrych, 31% uczniów średnich i 6% uczniów słabych.