Celem badania była próba odpowiedzi na następujące pytania: jakie rodzaje funkcji opiekuńczo-wychowawczych realizuje szkoła wiejska; w jaki sposób planuje się pracę opiekuńczo-wychowawczą w badanej szkole; czy właściwie realizowane są zadania w zakresie organizowania warunków wszechstronnego rozwoju; w jaki sposób szkoła likwiduje sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu ucznia. Teren badania stanowiła Szkoła Podstawowa w Lubczy w województwie kieleckim. Wykorzystano następujące metody i techniki badań: wywiad z nauczycielami-wychowawcami i pedagogiem szkolnym, obserwację uczestniczącą (dorywczą i dzienników obserwacyjnych), analizę dokumentów, protokołów i sprawozdań z posiedzeń rad pedagogicznych, komitetów opiekuńczych i rodzicielskich, posiedzeń samorządów uczniowskich, kół zainteresowań; opinie i świadectwa (orzeczenia) wychowawców klasowych, psychologów; pisemne prace uczniów, artykuły do gazetek ściennych itp. Wnioski z badań są następujące: pełna funkcjonalność opiekuńczo-wychowawcza współczesnej szkoły uwarunkowana jest jednoczesnym realizowaniem wszystkich funkcji; praca opiekuńczo-wychowawcza szkoły wymaga starannego zaplanowania i systematycznego realizowania różnych zadań; podstawowe funkcje opiekuńczo-wychowawcze szkoły wiejskiej to zapewnienie warunków wszechstronnego rozwoju osobowości oraz likwidowanie różnorodnych zagrożeń zdrowia i rozwoju ucznia; prawidłowo realizowane przez szkołę zadania opiekuńcze i wychowawcze, profilaktyczne i kompensacyjne mogą w znacznym stopniu poprawiać warunki życia i pracy uczniów, dając tym samym możliwość wszechstronnego kształtowania osobowości wychowanków; pracę opiekuńczo-wychowawczą planuje się według ściśle określonych zasad (udział wszystkich nauczycieli w procesie planowania, powszechności, hierarchiczności, gromadzenia informacji, uwzględniania aktualnych i możliwych do stworzenia warunków realizacji zadań zawartych w planie, systematycznej stopniowości, uwzględniania atrakcyjnych zadań); likwidowanie sytuacji zagrażających życiu i rozwojowi ucznia polega na realizacji funkcji zabezpieczającej (zwracanie uwagi na dyscyplinę, obserwacja dzieci, pogadanki o bezpieczeństwie), ubezpieczającej (chronienie dzieci przed potencjalnymi zagrożeniami, np. przez badania okresowe, uczenie regulaminu szkoły, przepisów zachowania na przerwach, w sali gimnastycznej), kompensacyjnej (wyrównywanie braków w warunkach życiowych ucznia, np. zajęcia wyrównawcze) i ratowniczej (w przypadkach silnego zagrożenia – np. przez interweniowanie u opiekunów społecznych, w sądzie, w komisjach kwalifikacyjnych wydziału oświaty).