Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka działań szkoły związanych z początkowym okresem pracy młodych pedagogów specjalnych. W badaniu wzięło udział 306 absolwentów, którzy ukończyli pedagogikę specjalną w Wyższej Szkole Pedagogicznej i na Uniwersytecie Szczecińskim w latach 1980–1991. Do zebrania materiału badawczego posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, wywiadem albo ankietą (ankietę wykorzystywano w przypadku utrudnionego kontaktu z absolwentem albo zwierzchnikiem). Przełożeni wypowiadali się na temat 296 młodych pedagogów specjalnych. 80% absolwentów i 95% zwierzchników twierdziło, że młodzi pedagodzy specjalni, zaczynający pracę zawodową, mogą liczyć na dużą pomoc, obejmującą problemy formalno-organizacyjne, dydaktyczne, wychowawcze i terapeutyczne, także bytowe i towarzyskie. Żaden z respondentów nie doświadczył wrogości albo niechęci ze strony zwierzchników; kilka osób przyznało, że ich przełożeni w pierwszym kontakcie byli nieżyczliwi i nie interesowali się ich trudnościami w pracy. 93% absolwentów otrzymało pomoc w nawiązaniu relacji ze starszymi kolegami w środowisku pracy. Mimo to blisko 30% pedagogów nie uzyskało żadnej pomocy od przełożonych podczas pierwszych spotkań z wychowankami. Podobna liczba absolwentów musiała poradzić sobie z nawiązaniem kontaktu z rodzicami wychowanków. 34,6% respondentów było hospitowanych przez dyrekcję raz w roku, 29,5% dwa razy, 28% trzy razy. Prawie 40% absolwentów twierdziło, że hospitacje nie spełniają funkcji motywującej nauczyciela do doskonalenia warsztatu pracy. Dla niektórych młodych pedagogów obecność dyrekcji podczas zajęć jest bardzo stresująca. 58% absolwentów miało swojego opiekuna wyznaczonego z rady pedagogicznej placówki. Opiekun pedagogiczny: doradzał w rozwiązywaniu problemów w zakresie funkcji diagnostycznej, dydaktyczno-wychowawczej, interwencyjnej itp. placówki; udzielał informacji w sprawie prowadzenia dokumentacji związanej z wykonywaną pracą; udostępniał wzorcowe konspekty zajęć, materiały; pomagał w doborze literatury fachowej; motywował do efektywnej pracy itp. Pozostali początkujący pedagodzy – mimo że nie mieli swoich opiekunów – mogli prosić o pomoc przełożonych i osoby z grona pedagogicznego. W opinii 62% absolwentów atmosfera w ich placówkach była dobra, 14% oceniło ją jako bardzo dobrą, a 6% jako złą. Zdaniem 18% badanych atmosfera w ich szkołach była zaledwie zadowalająca. Oceny te należy jednak potraktować jako bardzo subiektywne – zdarzało się, że dwie osoby pracujące w jednym miejscu oceniały zupełnie różnie relacje interpersonalne w placówce. Wyniki badania pokazały, że większość młodych pedagogów specjalnych była zadowolona z pomocy udzielonej przez zwierzchników placówki, w której zaczynali pracę. Opieka ta obejmowała takie elementy jak: wprowadzenie w środowisko pracy i zadania zawodowe przez zwierzchników; pomoc kolegów (m.in. opiekuna pedagogicznego), atmosferę psychospołeczną placówki. |