Badanie przeprowadzono w losowo wybranych klasach kilku warszawskich liceów ogólnokształcących (klasy trzecie i czwarte), Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego (klasy trzecie i czwarte), liceum ekonomicznego (klasy trzecie i czwarte), a także w klasach piątych i szóstych szkół podstawowych z Warszawy i Białegostoku. Zadaniem uczniów szkół średnich była wypowiedź pisemna na temat: Świat Bolesława Prusa – jak widzę bohaterów, jak rozumiem problemy, które przed nami stawia; co mi dała lektura jego utworów?; uczniowie szkoły podstawowej mieli odpowiedzieć na pytanie: Co zapamiętałeś z utworów Bolesława Prusa? Co ci się w nich podobało? Sondaż miał charakter anonimowy, praca pisana była w domu; ogółem uzyskano około 500 prac. Wyraźnym rysem prac był agresywny stosunek młodzieży do przedmiotu badań. Uczniowie z dużą siłą ekspresji odrzucali potencjalne wartości, jakie mogłaby im dać lektura. Protest łączył się z reakcją na przymus. Uczniowie klas V-VII ujawniali bariery niezrozumienia obejmującego realia obyczajowe, warunki życia w połowie XIX wieku, uzależnienia społeczne i polityczne. Dzieci nie były też zdolne do ogarnięcia całości większej niż małe epizody, zrozumienia wieloznaczności prozy Prusa, jej nacechowania stylistycznego. Licealiści odrzucali Prusa jako twórcę z nielubianego przez siebie pozytywizmu. W większości w zdecydowany sposób odmawiali zagłębiania się w jakiekolwiek problemy. Założona z góry wobec pisarza z odległej epoki wyższość historyczno-cywilizacyjna łączyła się z zanegowaniem wspólnoty i niemożnością uczestniczenia w przeżyciach opisywanych przez Prusa. Nieliczne pozytywne wypowiedzi grupujące się w zespołach klas wskazywały jednak, że niektórzy nauczyciele potrafili inaczej ukazać twórczość pisarza. Przeprowadzono także eksperyment w klasie czwartej, otwartej na samodzielną interpretację tekstów – uczniowie mieli za zadanie określić wartość prozy Prusa. Uzyskano kilkanaście nieanonimowych prac, w każdej zawarte było inne spojrzenie i inaczej ujęty główny problem.